'Willen we echt met kerst in een lockdown zitten?'
'Zonder mondkapjes gaat Nederland rond 26 november weer op slot,' aldus hoogleraar gezondheidsinformatie Theo Vos in Trouw, afgaand op de huidige cijfers. Hij is een van de leiders van het team aan de Universiteit van Washington dat het toekomstige verloop van de coronapandemie in de wereld doorrekent. Telkens weer is daarbij de gunstigste prognose voor landen die doen wat Nederland nalaat: mondkapjes verplicht stellen.
Ik draag al weken een mondkapje bij het boodschappen doen. Bij het lopen met de honden in het vrije veld, waar je mijlen afstand kunt houden, lijkt het me zinloos. Maar in een drukke straat, een winkelcentrum of een slecht geventileerde supermarkt, waar het onmogelijk is om anderhalve meter in acht te nemen, zie ik er het nut beslist van in.
Ik snap de weerstand niet zo. Militairen op missie in de woestijn lopen urenlang rond in een pak dat één groot mondkapje is. Brandweermensen staan volledig ingepakt branden te blussen tijdens een hittegolf. En denk ook nog even aan het zorgpersoneel dat dit voorjaar dag in dag uit zo'n beetje vacuüm verpakt heeft staan zwoegen om zoveel mogelijk levens te redden.
Dan is het toch niet zo'n drama om tijdens het boodschappen doen voor tien, vijftien minuten even zo'n ding te dragen? Mensen die met het OV reizen, en verplicht zijn er vaak voor langere tijd eentje te dragen, hoor ik er niet over, protesten komen vooral van mensen die er nog nooit eentje op hebben gezet. Zo'n ding went snel en ik zeg dit als iemand met een puffer tegen de astma, die het al benauwd heeft als de temperatuur boven de twintig graden uitkomt.
Wat me brengt op #GeenDorHout. De term is in april de media ingekopt door columnist Marianne Zwagerman die nooit een blad voor de mond neemt. "Het dorre hout wordt gekapt, misschien een paar maanden eerder dan zonder virus," schreef ze. "Moet iedereen die nog in de bloei van zijn leven zit daar alles voor opofferen?"
Zwagerman had op dat moment naar eigen zeggen vooral de kwijnende economie voor ogen, maar het kwam toch wat onaardig over bij de risicogroepen. En dat zijn echt niet alleen hoogbejaarden, daar zitten ook tieners, twintigers en dertigers bij met astma, diabetes, reuma en andere fysieke pech waar ze niet om gevraagd hebben. Ongeveer 5,4 miljoen Nederlanders hebben meer dan één chronische aandoening die hun weerstand onder druk zet, dat is 31 procent van de totale bevolking.
En die 31 procent, die zo vlot wordt weggezet met een arrogant 'als je er niet tegen kunt, dan blijf je maar thuis' door de strandgangers, de feestvierders en al die anderen die alleen maar aan hun eigen plezier denken, is nu trending op Twitter met #GeenDorHout.
Het is een aangrijpende hashtag, waarmee de risicogroep zichzelf een gezicht geeft. De kickoff was door Jacquie die schreef:
Ik denk dat als jullie allemaal toch blijven praten over dat risicogroepen dood mogen, dat jullie eens de gezichten en/of verhalen moeten bekijken van wie jullie willen opofferen. Ik start. Ik ben Jacquie, 38 jaar, partner tien jaar en kattenober 4 katten en ik ben#GeenDorHout pic.twitter.com/Bo3EWi6Kyb
— SlaapkamerActivist (hen/hun) (@SlaapkamerA) August 8, 2020
“Ik denk dat als jullie allemaal toch blijven praten over dat risicogroepen dood mogen, dat jullie eens de gezichten en/of verhalen moeten bekijken van wie jullie willen opofferen,” postte ze op Twitter. “Ik start. Ik ben Jacquie, 38 jaar, partner tien jaar en kattenober 4 katten en ik ben #GeenDorHout."
Er volgden duizenden verhalen van moedige moeders, vaders, mensen die een tweede kans hebben gekregen na een transplantatie, mensen met een hartafwijking, mensen met COPD of een auto-imuunziekte, leukemie-overlevers en ga zo maar door. De meesten nog jong, velen met een gezin, een baan en een leven waar ze ondanks hun fysieke pech iets van maken. Zonder te zeuren of te klagen, want als je wat onder de leden hebt, ben je al snel wat dankbaarder voor alles wat nog wél kan dan de gezonde mens die dat voor lief neemt.
De tranen schoten me af en toe in de ogen toen ik de verhalen achter de hashtag las. Dat je op deze manier je bestaansrecht moet opeisen in een rijk, veilig land als Nederland. Dat de meerderheid die zich aan de regels houdt straks vermoedelijk weer binnen zit omdat een minderheid geen greintje discipline kan opbrengen. En dat de risicogroepen al sinds februari in hun bewegingsvrijheid beperkt zijn om dezelfde redenen.
Ik vraag het niet voor mezelf, mijn klachten zijn mild en beheersbaar. Ik vraag het voor ons allemaal: kunnen we terug naar het wederzijdse respect en de wellevendheid van maart? Niet alleen om te voorkomen dat we met kerst in een lockdown zitten – die mijnheer Vos weet echt wel waar hij het over heeft - maar ook om die 5,4 miljoen mensen wat meer ruimte te bieden.
Het gaat hier niet om je eerstgeborene afgeven of naar het front worden gestuurd, het gaat om handen wassen en afstand houden. En vrijwillig even een mondkapje opzetten als je op drukke plekken bent. Niet alleen voor jezelf, het is ook een chic gebaar naar je omgeving. Dankjewel, ook namens #GeenDorHout.