Nouveau logo

Psychiater Esther van Fenema (51): 'We zijn onze handleiding kwijt'

Door Ella Vermeulen
Psychiater Esther van Fenema (51): 'We zijn onze handleiding kwijt'

Haar nieuwste boek Het verlaten individu verschijnt deze week.

Zit je niet lekker in je vel, ervaar je stress en voel je je verloren, dan ben je de enige niet. 'Het verlaten individu is overal,' volgens psychiater Esther van Fenema. 'We lijden aan eenzaamheid, onzekerheid en somberheid, en voelen vertwijfeling en angst. We worstelen met tal van psychische klachten, die veelal terug te voeren zijn op zingeving en vooral het gebrek eraan: leegte. Dat nare gevoel proberen we te dempen door excessief te consumeren en te ‘genieten’, waardoor we ons steeds leger gaan voelen en in een negatieve, vicieuze cirkel terechtkomen.'

'Toen we ooit de baleinen uit de samenleving trokken en het individu bevrijdden uit allerlei groepsverbanden hoopten we zelf God te worden. Als ‘God’ hebben we overal recht op en bepalen we zelf de grenzen. De paradox is dat we deze verantwoordelijkheid niet goed verdragen en kwetsbaar zijn geworden. We verwachten de beloning en de verlossing van buiten, maar God heeft ons verlaten.'

Psychiater Esther van Fenema (51): 'We zijn onze handleiding kwijt'
In haar nieuwe boek 'Het Verlaten Individu' onderzoekt Van Fenema wat de rol is van de zeven hoofdzonden in onze tijd. Ze voegt daar een nieuwe hoofdzonde aan toe die kenmerkend is voor nu: de leegte: 'We zijn in een volstrekt nieuwe fase van de geschiedenis terechtgekomen. De groep is weggevallen en het individu staat moederziel alleen.'

"Ik kom in mijn werk, maar ook in de samenleving, veel onrust tegen," zegt ze in Vrouw. "Veel mensen weten niet meer goed wat ze moeten doen. Het lijkt wel alsof we ergens onze handleiding kwijt zijn geraakt. Dat ervaar ik zelf ook.

'Het is geen rustige jaren vijftig spruitjestijd meer'

Het is geen rustige jaren vijftig spruitjestijd meer. Niet dat we daar naar terug zouden willen, maar ik zou wel wat meer grip en controle willen voelen. En met mij heel veel anderen. Het boek was voor mijzelf een manier om daar wat helderheid in te scheppen. Wie zijn we, waar komen we vandaan? Wat zijn de gevolgen als we onze handleiding loslaten?

Esther van Fenema (1970) werkte ruim tien jaar als psychiater in het LUMC. Momenteel heeft ze een vrijgevestigde praktijk voor high performers en werkt ze in de ggz. Ze wordt regelmatig gevraagd als opiniemaker in de landelijke media. Daarnaast is ze als vaste columniste verbonden aan Medisch Contact en schrijft ze voor de Volkskrant en Trouw. In 2018 was ze als psychiater te zien in BN’ers in Therapie op RTL5. In 2020 verscheen Waarom kan ik niet gewoon gelukkig zijn?

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in

Wat anderen nu lezen