Voedingsmiddelen die wat alcohol bevatten zonder dat je het weet

Van likeurpralines tot tiramisu: in heel wat producten gebruiken we alcohol als smaakmaker. Maar wist je dat er ook heel wat natuurlijke producten zijn die ‘stiekem’ alcohol bevatten?

Welke zijn dat? En kan je daar dan ook effectief dronken van worden? Voedingswetenschapper Eric De Maerteleire zet vier verrassende voorbeelden op een rij.

Tekst: Glenn Haex

“Als we denken aan alcohol, denken we automatisch aan dranken zoals wijn en bier”, vertelt voedingswetenschapper Eric De Maerteleire. “Maar wat veel mensen niet weten is dat alcohol ook heel vaak op een natuurlijke manier kan voorkomen. Het kan echt in voedingsmiddelen zitten die op het eerste gezicht puur natuur en alcoholvrij lijken.”

1. Brood

Een eerste opvallend voorbeeld van voedingsmiddelen met een stiekem alcoholpercentage erin zijn afbakbroodjes. “Alcohol wordt soms in lage dosering verneveld over de broodjes. Zo wil de producent de groei van micro-organismen zoals schimmels en gisten tegenhouden. Het kan dus zijn dat je bij het openen van de verpakking een lichte alcoholgeur ruikt."

Ook traditioneel brood is niet volledig vrij van alcohol. “Bakkers gebruiken sowieso bakkersgist om brood te bakken en om het brood een luchtige structuur te geven. Bij die gisting komt er spontaan alcoholvrij. Als je rijzend brood ruikt, kan je dus ook een alcoholgeur waarnemen. Ik moet er wel bij vertellen dat de hoeveelheden alcohol tegenwoordig vrij laag zijn door verbeterde bakprocessen. Alleen in zuurdesembrood kan er wat meer alcohol voorkomen (0,4 à 1 procent), want dat wordt gemaakt via spontane gisting.”

2. Vruchtensappen

Vruchtensappen zijn vaak alcoholvrije alternatieven op recepties, maar ook hier is er sprake van een verstopt alcoholpercentage. “Vruchtensappen zijn erg vatbaar voor fermentatie. Dat wil zeggen dat de suikers zich gemakkelijk kunnen omzetten in onder meer ethanol of alcohol. Deze fermentatie kan zich bovendien zowel tijdens als na het productieproces voordoen. Als je een fles vruchtensap voor een lange tijd laat staan in je keuken, kan het dus zijn dat er alcohol gevormd wordt.”

Druivensap is hier het meest gevoelig voor. “Wetenschappers ontdekten dat deze drank het hoogste ethanolgehalte had met een bereik van 0,29 tot 0,86 gram per liter. Bij appelsap lag dit gehalte lager tussen 0,06 tot 0,66 gram per liter, zo blijkt uit onderzoek.”

3. Kombucha

“Kombucha is een hip theedrankje dat je tegenwoordig overal terugvindt. De groene thee lijkt op het eerste gezicht heel onschuldig, maar vergis je niet: ook hier worden gisten gebruikt om het product te maken en wordt er alcohol aangemaakt. Gelukkig gaat het opnieuw over kleine hoeveelheden. Bovendien moet commercieel geproduceerde kombucha minder dan 0,5 procent alcohol bevatten, anders mag het niet als non-alcoholische drank verkocht worden.”

4. Rijpe bananen

Misschien wel de meest verrassende in het lijstje: een rijpe banaan. “Als een banaan begint te rijpen, start er een gistingsproces. Bij het gisten veranderen de suikers, net zoals bij vruchtensap, langzaam in het bijproduct alcohol. Als je een banaan lang genoeg laat liggen in je fruitschaal, zal die niet alleen rotte plekjes krijgen, maar ook steeds meer alcohol bevatten. Een heel rijpe banaan bevat zo'n 0,4 procent alcohol. Dit geldt trouwens ook voor ander rijp fruit zoals mango’s.”

Kan je dronken worden van deze producten?

“De alcoholhoeveelheden zijn bij al deze ‘natuurlijke’ producten erg laag. Een pintje of een wijntje bevat gemiddeld 10 gram alcohol”, reageert De Maerteleire. “Bij een glaasje fruitsap is dat 0,16 à 0,73 gram per liter (!). De kans dat je je hierdoor aangeschoten zal voelen is dus zo goed als onbestaande. Bovendien gaat de alcohol ook vaak verloren door het product te verwarmen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij afbakbroodjes die je in de oven steekt.”

En hoe zit het dan als je bijvoorbeeld héél veel rijpe bananen of afbakbroodjes in een keer eet? “Dan nog is de kans nihil dat je positief zal blazen bij een alcoholtest”, lacht de expert. “Ik heb de berekening even gemaakt. Als iemand van 70 kilogram de wettelijke grens van 0,5 promille zou moeten bereiken, zou die 5,2 kilogram rijpe bananen moeten eten. En dat allemaal in één keer. Je begrijpt dat zoiets redelijk onrealistisch is. Hetzelfde geldt trouwens voor het drankje kombucha. Als de persoon uit ons voorbeeld daardoor positief wil blazen, moet die 4,2 liter kombucha drinken. Zoiets is niet alleen onrealistisch, maar gewoon levensgevaarlijk.”

Dit artikel heeft eerder op HLN.be gestaan.