Een jaar na haar dood: zó bijzonder was Balmoral voor Queen Elizabeth

Charles en Camilla herdenken vandaag koningin Elizabeth op de plek waar ze precies een jaar geleden overleed. Haar Schotse thuis Balmoral Castle. Ook voor de nieuwe koning en koningin is het hun zomerverblijf.

Naar verluidt verwachten ze vandaag onder meer prins Andrew en Sarah Ferguson voor een privéherdenking op de plek waar Her Majesty altijd zo gelukkig was. Een mooiere plek voor een eerbetoon is bijna niet in te denken.

Schotland als tegenwicht

Balmoral Castle was al eeuwen in het bezit van de koninklijke familie, maar de banden van prinses Elizabeth en haar ouders met het land is nog dieper dan die van haar voorgangers. Haar eigen moeder, the Queen Mum, werd geboren en getogen in Schotland. Niet zo gek dus dat zij en man Albert er nadat hij koning werd voor kozen om hun zomers lekker in Schotland te slijten.

Elizabeth groeide op met lange zomers op Balmoral en bij haar opa en oma van haar moeders kant op Glamis Castle. Op haar tiende werd haar vader koning en werd Elizabeth in één klap troonopvolger. Onverwacht, want haar oom zou eigenlijk koning worden, maar gaf de troon op voor de liefde. Ineens werden Elizabeth en zusje Margaret veel meer in de spotlights geworpen. Schotland was daar een fijn tegenwicht voor: een plek waar ze nog even gewoon kind konden zijn. En waar haar eigen kinderen dat ooit óók zouden kunnen.

Iedereen heeft een verhaal

Dat gevoel is er altijd gebleven, ook al duurde het niet heel lang voor Elizabeth zo haar koninklijke taken kreeg. Haar allereerste publieke speech ooit hield ze in 1944 in het Schotse Aberdeen. Een prima start, want ze voelde zich op gemak bij de Schotten.

En de Schotten bij haar, dat weet iedereen die wel eens langere tijd voet heeft gezet op Schotse bodem. In het hele land, maar zeker in de Hooglanden en in de omgeving van de Cairngorms (het Nationaal Park waar Balmoral in ligt) lijkt iedereen een eigen verhaal te hebben over een ontmoeting met Elizabeth. Of haar kinderen. Of prins Philip. Ze horen helemaal bij het meubilair, daar in de Hooglanden.

Op haar gelukkigst

En zo voelde het voor Elizabeth zelf altijd ook. "Het is de plek waar oma het gelukkigst is", zei prinses Eugenie zes jaar geleden in een televisiedocumentaire over Balmoral. "Ze houdt enorm van de Hooglanden. "We gaan daar wandelen, picknicken, er lopen altijd allerlei honden rond en iedereen komt er samen. Het is een heerlijke plek om oma en opa op te zoeken, een plek waar we allemaal kunnen ademhalen en rondrennen."

Elizabeth zelf deed dat graag op de vele hectares rondom het kasteel en de 150 bijgebouwen van Balmoral Estate. Ze werd er vaak te paard gespot, wandelde rond en zoefde regelmatig door de dorpjes in haar beroemde Range Rover, altijd met dat sjaaltje om haar hoofd. Philip stond er graag achter de barbecue, als het weer het toeliet.

Zelf aan de afwas

Ze waren er normaal, zag Tony Blair ooit met eigen ogen. "Mensen denken altijd dat dit een grapje is, maar ik zweer dat het echt waar is. Na het avondeten trekken de koningin en Philip handschoenen aan en doen ze zelf de afwas."

Dit beaamde ook Sir Malcolm Ross, voormalig leider van het Royal Household in Schotland, ooit aan de BBC. "Het weer was er niet altijd perfect, maar de setting wel, de sfeer, het gevoel. De open ruimte, geen afleidingen, geen vliegtuigen, lawaai of verkeer. Ze konden er vrij zijn. De koningin kon er ontspannen met haar honden en gewoon doen wat normale mensen deden."

Ze verloofde zich er met Philip

Maar de band met Balmoral en Schotland was dieper dan een hang naar privacy en normaliteit alleen. De queen gaf er dus haar eerste speech. Was 69 jaar lang élk jaar bij de Braemar Gathering (hieronder in 2012), een soort Highland Games. Alleen de editie van 2022 miste ze door haar gezondheid. 

Ze zomerde er elk jaar. En Balmoral was ook nog eens de plek waar ze zich verloofde met prins Philip.

Er waren ook verdrietige momenten. Hoofdzakelijk: Elizabeth en Philip waren in augustus 1997 in Balmoral met William en Harry toen hun moeder Diana in Parijs overleed. Dagenlang zochten de koningin, prins en jonge prinsen troost bij elkaar voor ze zich weer in Londen lieten zien.

Gelukkige herinneringen

Twee dagen voor haar dood ontving de queen op het kasteel nog Boris Johnson, bij wijze van afscheid, en de nieuwe premier Liz Truss. Reizen was te zwaar geworden, ze wilde graag in Schotland blijven.

In het jaar voorafgaand aan haar overlijden, na de dood van prins Philip, sprak ze zich uit over haar grote liefde voor Schotland en de Schotten. Dat deed ze bijna nooit. "Ik heb een diepe en blijvende liefde voor dit geweldige land. Philip en ik hebben er zoveel gelukkige herinneringen aan. En hier geldt wat mensen wel vaker zeggen over plekken: het zijn de mensen die het maken. Dat is nergens zó waar als in Schotland."

Beeld: Getty Images/Royal Family/ANP

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in