Voor leuke 40+ vrouwen met stijl

Nieuwe baan? Waarom geen nieuw beroep?

Blijf jezelf ontwikkelen en vergroot je kansen op de arbeidsmarkt. Als we van deze crisis één ding leren, dan is het dat niets zeker is. Je job niet en zelfs je hele sector niet. Een baan had je al niet meer voor het leven, hetzelfde geldt nu voor je beroep. Mensen moeten daarom sectorbestendiger...

Nieuwe baan? Waarom geen nieuw beroep?

Blijf jezelf ontwikkelen en vergroot je kansen op de arbeidsmarkt.

Als we van deze crisis één ding leren, dan is het dat niets zeker is. Je job niet en zelfs je hele sector niet. Een baan had je al niet meer voor het leven, hetzelfde geldt nu voor je beroep. Mensen moeten daarom sectorbestendiger worden. Flexibeler. Was carrièreswitchen tot dusver vaak een luxe, in de toekomst wordt het eerder noodzaak. Om de werkende mens wendbaarder te maken, wil platform de Toekomst van Arbeid dat het kabinet plannen maakt 'voor een leven lang ontwikkelen’.

NOUVEAU EN INTERMEDIAIR DRAGEN POWERVROUWEN EEN WARM HART TOE EN WERKEN REGELMATIG SAMEN. DIT ARTIKEL VERSCHEEN EERDER OP INTERMEDIAIR

Overheidsinitiatieven zijn toe te juichen, maar motivatie moet altijd vanuit de mensen zelf komen. Willen zij wel hun leven lang doorleren? Eindeloos bij- en omscholen is haalbaar, mits gefundeerd vanuit persoonlijke motivatie. Het moet geen doel op zich worden, gelooft Willemijn Boschhuizen, coach voor hoogopgeleide professionals. ‘Temeer omdat sommige ontwikkelingen vooraf niet voorspelbaar zijn.’ Zinniger vindt zij het wanneer mensen zichzelf als uitgangspunt nemen om te bepalen welke toegevoegde waarde zij hebben voor de arbeidsmarkt. ‘Scholing komt dan voort uit je eigen motivatie, interesse, kwaliteiten en actieplan. Van daaruit kun je toegevoegde waarde blijven leveren.’

Verandermoe is risico

Die motivatie mag zeker worden aangestuurd vanuit de organisaties waarin zij werken, benadrukt arbeids- en organisatiepsycholoog Dr. Machteld van den Heuvel. ‘Het is heel belangrijk dat mensen vertrouwen hebben in de redenen voor het wéér iets nieuws moeten leren. In grotere organisaties zie je dat mensen verandermoe worden na de zoveelste reorganisatie, wat ook altijd gepaard gaat met nieuwe dingen leren en anders werken. Zingeving wordt steeds belangrijker. Dus is het cruciaal dat mensen goed uitgelegd krijgen waarom iets nieuws leren een goed idee is, voor de organisatie én voor henzelf. Het zou goed zijn als leidinggevenden de tijd nemen om daarover te praten met hun mensen en hen helpen om te zien wat de eventuele positieve en betekenisvolle kant kan zijn.’

Meer kansen

Vaak is echter de omgeving niet in staat om de juiste leeromgeving, -techniek, of -methoden aan te bieden, zegt Prof. Dr. Annet de Lange, die gespecialiseerd is in duurzame inzetbaarheid. ‘Daardoor krijgen sommige doelgroepen minder kans om te leren.’ En dat is een gemiste kans, zo leerde zij uit 110 studies uit verschillende landen. ‘Daaruit bleek dat als mensen gebruikmaken van ontwikkelpraktijken in de werkomgeving, dat samengaat met hogere employability. Dus meer kans om op de arbeidsmarkt te kunnen blijven participeren.’

Knop om en dóór

Om flexibel te blijven op de arbeidsmarkt is naast het leren van skills vooral de mindset doorslaggevend. Mensen moeten soms een knop omzetten om open te blijven staan voor veranderingen, merkt Boschhuizen. ‘Dit vraagt om intrinsieke motivatie, gelegenheid krijgen om te leren en het opdoen van de juiste kennis en vaardigheden. Deze drie factoren bepalen voor een groot deel het succes van de verandering.’

‘Gedwongen scholing is daarom soms weggegooid geld. Je kunt pas bepalen welke om-/bijscholing relevant is als je een gerichte analyse hebt gedaan van wie je bent, wat je wilt en kunt, en welke mogelijkheden en kansen er op langere termijn voor je zijn op de arbeidsmarkt. Met die kennis heb je het heft in eigen handen en kun je alle mogelijkheden die zich voordoen op je pad afwegen. Je bent dan ook in staat om jouw toegevoegde waarde te verkopen aan een bedrijf. Op basis van wat je motiveert, kun je een doel stellen en altijd nieuwe acties ondernemen, ook als dingen om je heen veranderen. Ik merk in mijn coachpraktijk dat mensen hier echt vertrouwen door krijgen en bewust hun stappen zetten.’

Hoe sta je er zelf in?

Hoewel we van nature adaptieve wezens zijn, die zich aan veel omstandigheden kunnen aanpassen, is de ene mens uiteraard de andere niet. De basale verschillen zijn medebepalend voor ons leervermogen, vertelt Van den Heuvel. ‘Bijvoorbeeld in hoeverre je van nature openstaat voor nieuwe ervaringen, en hoe zorgvuldig en consciëntieus je bent. Wat ook een rol speelt, is in hoeverre je overtuigd bent dat je nieuwe dingen kúnt leren. Mensen die hoog scoren op neuroticisme zullen vaker last hebben van faalangst, wat beperkend werkt in het idee van steeds maar nieuwe dingen moeten leren en toepassen. In deze lijn kennen we in de psychologie ook nog het verschil tussen een growth mindset – ik kan nieuwe dingen leren en mezelf ontwikkelen – en een fixed mindset – wat ik kan, mijn talenten en vermogens, staat vast; het heeft geen zin om te proberen dat te ontwikkelen.’

Pak de regie

Vanuit psychologisch onderzoek en studies naar zelfmanagement op het werk kan De Lange bevestigen dat de juiste mindset heel belangrijk is voor het blijven leren. ‘Om goed te kunnen omgaan met hun skills en talenten, moeten mensen de tijd nemen – en ook krijgen – om te reflecteren op hun eigen gedrag.’ Zelfreflectie, veerkracht en aanpassingsvermogen leiden volgens haar idealiter tot zelfeffectiviteit. ‘Pas daarmee heb je zelf regie over je loopbaan, je leren en je ontwikkelen. Naarmate mensen ouder worden, zie je toch dat die effectiviteit bij sommige groepen minder wordt. Het mooie is dat er allerlei laagdrempelige instrumenten zijn die meten of je de regie wel voert over je eigen gedrag en of je een plan wel kunt uitvoeren.’ De Lange verwijst naar gratis apps als WZW Zelfregie, waarmee je kunt checken of je wel goed bezig bent, en of je misschien hulp nodig hebt bij zelfreflectie of het aanpassen van je gedrag.

Flexibel blijven doe je op basis van vragen die je jezelf regelmatig stelt, benadrukt Boschhuizen. ‘Welke veranderingen zie ik, wat is de impact? Zit ik op koers? Impliciet betekent dit laatste dat je je eigen doel kent. Moet ik bewegen? Welke opties heb ik? Wat kan ik nu al doen?’ De Lange: ‘We zien dat mensen die blijven leren, bijvoorbeeld met hulp van loopbaancoaches of bijscholing, daadwerkelijk in staat zijn om langer te blijven werken en ook gezonder blijven.’

Foto (c) iStock 

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in