Kasteel Amerongen staat voor het eerst in de geschiedenis in het teken van sterke vrouwen.
Vijf kasteelvrouwen spelen de hoofdrol in een fascinerend verhaal. Deze vrouwen hebben zich sinds 1286 op onnavolgbare wijze onderscheiden in het onderhouden van het Huys, het beheren van landerijen en het navolgen van de sociaal-politieke netwerken van hun echtgenoten. Een ongewoon fenomeen in die tijd! De heren van Amerongen waren als gevolg van verplichtingen vaak lange tijd weg van huis. In de tussentijd waren de vrouwen op het kasteel heer en meester. Ook nu vormen vrouwen een belangrijke spil in het wel en wee van Kasteel Amerongen. Sinds 1979 werken ruim 25 ‘Engelen’ als vrijwilligers aan het eeuwenoude textiel van het Huys.
Voor het eerst te zien
Veel collectiestukken herinneren aan de ‘First Ladies’ op Kasteel Amerongen. Misschien wel het meest in het oog springende van de collectie, zijn de 490 brieven van Margaretha Turnor aan haar echtgenoot, Godard Adriaan van Reede. Een sleutelfiguur in de opstand tegen de Franse overheersing. Als vergelding voor zijn opstand werd Kasteel Amerongen in 1673 door de troepen van Lodewijk XIV platgebrand. Margaretha Turnor heeft er met haar inspanningen voor gezorgd dat het kasteel herbouwd werd. Maar niet zonder haar echtgenoot op de hoogte te houden, over de vorderingen van de bouwwerkzaamheden, over haar veertien kleinkinderen, maar ook over haar verdriet om het overlijden van hond Citroentje. Haar ontroerende zeventiende eeuwse brieven begonnen steevast met de aanhef: ‘Mijn heer, mijn liefste hartje’. Een aantal van deze unieke zeventiende-eeuwse brieven zijn voor het eerst voor publiek te zien. De brieven komen speciaal voor deze thema activiteit na twintig jaar weer ‘thuis’.
Vorstelijke allures van krachtige kasteelvrouw
In 1715 trouwt Henriette van Nassau-Zuylestein met de 20 jaar oudere Frederik van Reede. Door de inspanningen van Henriette kreeg het kasteel haar vorstelijk allure. Kostbare serviezen en exquise meubelen werden aangeschaft. Als kers op de taart werd in 1726 een imposante plafondschildering aangebracht in de grote ontvangstzaal, die vandaag de dag nog te bewonderen is. Helaas overlijdt Frederik van Reede al na 4 jaar huwelijk, Henriette blijft achter met 3 kleine kinderen. Later zal blijken, dat zij hen allemaal zal overleven. Henriette maakt zich sterk voor goed onderwijs voor haar kinderen, haar twee zoons volgen zelfs les aan de Universiteit van Marburg. En sommige dingen zijn al zo oud als de weg naar Rome: ook toen al stuurden deze heren studenten hun vuile was op naar hun moeder. In de familiecorrespondentie valt op, dat de gezinsleden altijd vragen de groeten over te brengen aan vrouw Doorslag, de huishoudster. Uniek is dat de familie zelfs een portretje van de huishoudster had, dit portretje bevestigt het belang van vrouw Doorslag en hangt nog steeds in het Huys.
Literair liefhebster met handig huishoudboekje
Onder het bewind van Anna Elisabeth van Tuyll van Serooskerken vierde de literatuur hoogtij op Kasteel Amerongen. Zo verrijkte zij de bibliotheek met kostbare boeken. Ook op muzikaal gebied was Anna Elisabeth gepassioneerd. Dat het Huys een prachtig achttiende-eeuws Bätz kabinetorgel en klavecimbel herbergt, is aan haar te danken. ‘Annabetje’, zoals ze door intimi werd genoemd, huwde haar neef Frederik van Reede. Het gezin leefde op (te) grote voet. Om de uitgaven én haar man in toom te houden introduceert ‘Annabetje’ begin negentiende eeuw een huishoudboekje. Het begint met de spreuk: “Goede orde in zijne uitgaaf verschaft een dubbel goed. De ziele wint de rust en ‘t lichaam overvloed”. Deze unieke uitgave met tabellen en lijstjes geven een mooi inkijkje in het uitgavenpatroon van een adellijke familie in die tijd en is deze zomer te zien op Kasteel Amerongen. Opvallend feit is, dat vandaag de dag vrouwen nog steeds vaker de scepter zwaaien over de financiën dan mannen!
Van gevluchte keizer tot zwerfopvang
Toen Keizer Wilhelm II na de Eerste Wereldoorlog naar Nederland vluchtte, kreeg hij onderdak op Kasteel Amerongen. De dochter des huizes, Elisabeth van Aldenburg Bentinck, leidde zijn verblijf in goede banen. Elisabeth trouwde met de adjudant van de keizer. Een monumentaal familieportret van haar gezin is deze zomer voor het eerst te bewonderen op Kasteel Amerongen. Elisabeth zette zich haar hele leven in voor het welzijn van dieren. Zo zamelde ze geld in voor mishandelde paarden op Java en Sumatra en onderhield ze de ‘dierenambulance’. Dankzij haar is in de jaren zestig een dierenasiel opgericht. Ook de dierenbegraafplaats in de tuin van Kasteel Amerongen geeft een ontroerend beeld van haar liefde voor dieren.
Engelengeduld
De rol van vrouwen op Kasteel Amerongen is ook vandaag de dag van groot belang, zij het op een andere manier dan toen. Het onderhoud van de tuin en de collectie valt onder vrouwelijke hoede. De zorg voor de stoffering wordt bijvoorbeeld al sinds 1979 uitgevoerd door ruim 25 textielvrijwilligers, die ‘Engelen’ worden genoemd. Deze naam kregen ze ooit omdat er met engelengeduld aan het textiel gewerkt wordt. Ook deze vrouwen staan deze zomer in de belangstelling tijdens ‘Sterke Vrouwen op Kasteel Amerongen’.
Wanneer: 9 juni t/m 2 oktober 2016.
Informatie en tickets: www.kasteelamerongen.nl