Diëtiste Sanne Mouha over afvallen: 'Heb je honger, dan pak je het verkeerd aan'

Zin en onzin over diëten, eindelijk duidelijkheid.

Over afvallen wordt ontzettend veel beweerd en het ene dieet belooft nog meer succes dan het andere. Wat kunnen we nog geloven? Klinisch diëtiste Sanne Mouha scheidt feiten van fabels en serveert de waarheid.

FEIT

Je kunt aankomen tijdens een dieet

Verrassend, maar waar: zelfs als je jezelf allerhande restricties oplegt, kan je tijdens een dieet aankomen. Je gewicht wordt namelijk bepaald door de balans tussen de energie die je verbruikt en de energie die je tot je neemt in de vorm van voeding – vetten, koolhydraten, eiwitten, vezels en alcohol. Je lichaam verbrandt continu energie.

Terwijl je dit aan het lezen bent, als je naar de trein rent – zélfs als je slaapt. In de wetenschap spreken we over rustmetabolisme: de energie die je al slapend verbrandt en nodig hebt voor je basisfuncties. Maar krijg je meer energie binnen via je eten dan je kunt verbruiken, dan zal je lichaam het overschot opslaan. Een klein gedeelte in je suikervoorraad (glycogeen), maar het meeste in vetcellen. Hoe vaker je meer energie eet dan je verbrandt, hoe meer vet zich opstapelt.

Er zijn veel strenge diëten waarbij je bijvoorbeeld geen koolhydraten mag eten, maar wel vet naar believen. Welk voedingsmiddel je ook aan de kant schuift: de balans tussen het energieverbruik en de energieopname blijft belangrijk. Een andere valkuil is dat je te streng voor jezelf bent. Ontzeg je jezelf te veel, dan zul je de schade waarschijnlijk dubbel en dwars inhalen zodra je de touwtjes weer laat vieren.

FABEL

Van plantaardig eten van je af

Switchen naar een plantaardige levensstijl is dan wel goed voor je lichaam en het milieu, het is geen garantie voor een gezonder gewicht. Een vegan ijsje bevat evenveel calorieën als een gewoon ijsje en hetzelfde geldt voor vegan chocolade en snoepjes zonder gelatine. Bovendien zijn de calorierijke opties talrijk: vlees en vis bevatten best weinig kilocalorieën, in tegenstelling tot heel wat vegan burgers. Natuurlijk helpt plantaardig eten wel als je vooral meer groenten, peulvruchten, volkorengranen en fruit op je bord legt.

FABEL

Tijdens een dieet heb je altijd honger

Extreme acties zijn een slecht idee. Je mag in principe maar twee dagen honger hebben als je bijvoorbeeld je porties aanpakt of toegevoegde suikers schrapt. Daarna is je lichaam het nieuwe regime gewend en ebben je hongergevoelens weg. Is dat niet het geval, dan heb je voor de verkeerde aanpak gekozen. Hoe minder je mag eten, hoe groter de kans op honger. Zo laat je lichaam je weten dat het meer energie nodig heeft.

FABEL

Je gewicht daalt als je gezond eet

Als je altijd erg ongezond at en de overstap maakt naar gezonde voeding, zal je kilo’s verliezen. Maar er is een groot verschil tussen een gezond voedingspatroon en minder eten om af te vallen. Zo zie ik veel mensen die best gezond eten, maar er niet in slagen een gezond gewicht aan te houden. Dat komt omdat ook gezonde voeding een hoog energiegehalte kan hebben. Neem olijfolie: gezonder dan boter, maar rijker aan calorieën. Of noten: superfoods, maar als je de hele zak opeet, heb je evenveel calorieën binnen als bij een restaurantmaaltijd. Vruchtensap past ook in dit rijtje: het bevat veel suiker en daarmee evenveel energie als een glas frisdrank.

FABEL

Om je metabolisme te stimuleren, moet je voedingsgroepen afwisselen

Het doel van het metabolismedieet? Je metabolisme, je stofwisseling dus, een boost geven. Je wisselt daarbij voedingsgroepen af. In de regel eet je twee dagen koolhydraten en fruit, dan twee dagen veel proteïnen, tot slot drie dagen koolhydraten, fruit en vetten. Bepaalde groenten en fruit zijn uit den boze en in elke fase is lichaamsbeweging essentieel. Het is logisch dat je je na verloop van tijd energieker voelt: enerzijds let je op je voeding, anderzijds beweeg je meer. Bovendien eet je minder toegevoegde suikers en minder vetrijke voeding.

Op je gewicht zal het dieet ongetwijfeld ook een impact hebben: je vermindert je calorie-inname aanzienlijk. Waar wringt het dan? Het idee achter het metabolismedieet is dat je door die voedingsgroepen af te wisselen je stofwisseling stimuleert en daardoor meer calorieën verbrandt dan normaal. Maar dat klopt niet.

Je stofwisseling wordt door veel verschillende factoren bepaald, maar niet door wanneer je welke voedingstoffen eet. Als je te weinig eet, kan je metabolisme zelfs vertragen: je lichaam gaat in rustmodus en verbruikt weinig energie. En dat is precies wat we niet willen. Wat wél invloed heeft, is beweging. Als je regelmatig sport, maak je meer spiermassa aan. Door je spieren te activeren, kun je je metabolisme positief beïnvloeden. Met andere woorden: niet eten ‘volgens je metabolisme’ maar voldoende bewegen is de sleutel tot succes.

FABEL

Een crashdieet is nutteloos

Bij een crashdieet is het de bedoeling in korte tijd veel kilo’s te verliezen. Meestal is zo’n dieet erg zwart-wit, met een strikte lijst van (verboden) voedingsmiddelen. Hier gruwel ik van, maar ik moet ook toegeven dat een crashdieet kan helpen om je mindset even te resetten. Een plan voor erna is minstens even belangrijk, want je wil het beruchte jojo-effect vermijden. Een gezonde levensstijl is na het crashdieet essentieel. En er zijn nog enkele voorwaarden van cruciaal belang:

● Korte duur: baken de periode af waarin je het crashdieet volgt, met een begin-én eindpunt. Een crashdieet mag nooit langer dan acht weken duren.

● Vergeet na het crashdieet al die strenge restricties. Zo werkt het echte gezonde leven nu eenmaal niet.

● Zorg ervoor dat je tijdens het dieet voldoende vitaminen en proteïnen binnenkrijgt. Zorg er ook voor dat je geen honger hebt. Mijn favoriete dieet in deze categorie is het proteïnedieet, oftewel het low-kcal ketodieet. Daarbij eet je in één dag ongeveer 600 kilocalorieën, maar door de hoge hoeveelheid proteïnen heb je minder kans op spier- en krachtverlies en honger.

Foto (c) Getty Images

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in