Prinses Haya voert strijd tegen sjeik

Het gaat om geluk, eer, vrijheid en geld, heel veel geld.

Het was een pittige week voor prinses Haya, de zesde echtgenote van sjeik Mohammed bin Rashid Al Maktoum (69), die eerder met dochter Jalila (11) en zoon Zayed (7) Dubai ontvluchtte. Ze bracht twee dagen in de rechtbank van Londen door voor de juridische strijd tegen haar man. Voor de rechter beriep ze zich op wetten die ouders en kinderen moeten beschermen tegen gedwongen huwelijken en huiselijk geweld. 

Haya wordt bijgestaan door een team topadvocaten onder leiding van barones Fiona Shackleton die prins Charles zonder al te veel kleerscheuren door zijn scheiding van Diana sleepte. De Jordaanse prinses eiste in eerste instantie de voogdij over haar kinderen en in een later stadium alimentatie en een persoonlijke toeslag, die in de miljarden kan lopen. Later stelde ze haar strategie iets bij.

Volgens de 45-jarige halfzus van de koning van Jordanië wordt haar dochter Jalila (links) gedwongen te trouwen. Haya wil het uithuwelijken voorkomen door de kinderen in Engeland op te laten groeien onder haar voogdij. Volgens de islamitische wet moeten ze echter bij hun vader blijven. De prinses vroeg de rechtbank daarom later om de voogdij over haar dochter tijdelijk over te nemen. Ze is bang dat haar anders iets zal overkomen.

Het moet voor de kinderen heel verwarrend zijn, want afgaand op Mohammeds én Haya's insta hebben ze een goede band met hun vader. 

De kwestie ligt zeer gevoelig voor de sjeik, die in Dubai en de Verenigde Arabische Emiraten een man met veel macht en aanzien is. Onder hem groeide Dubai sinds 2006 uit tot een speeltuin voor de rijken vol wolkenkrabbers, luxe hotels en opgespoten privé-eilanden voor de kust. Daarnaast steekt hij een flink deel van zijn oliemiljarden in goede doelen en welzijnsprojecten, waardoor hij in Dubai een volksheld is geworden. Deze foto is uit 2016. 

Bij sommige familieleden ligt de sjeik, hier met een selectie van zijn kroost, minder goed. Met zo'n dertig kinderen bij zes vrouwen is een lid van de familie uithuwelijken aan belangrijke strategische partners, hoe vreemd dat ook voor ons klinkt, in die streken niet zo raar. Het is echter wel veelzeggend dat Haya inmiddels het derde lid van zijn gezin is, dat bij hem weg wil.

Mohammed was in 2004 juist met haar getrouwd (dit is de foto van hun verloving, links koningin Rania van Jordanië, rechts Haya's halfbroer koning Abdullah) om zich wat moderner te kunnen profileren in het westen, waar ze hem op vele momenten vergezelde. Haya studeerde in Engeland, is een zeer bekend gezicht in de paardenwereld en maakte zich voor ze getrouwd was al sterk voor mensenrechten.

Als dochter van Jordaanse koning Hussein is ze in Jordanië mateloos populair, ze heeft na haar huwelijk ook altijd haar eigen titel gehouden en is blijven werken voor het UN Food Program. Om haar halfbroer koning Abdullah niet in verlegenheid te brengen is ze niet teruggekeerd naar haar vaderland.

Indirect heeft het Jordaanse hof wel laten weten dat ze haar steunen: dit is een geaccordeerde foto van haar broer prins Ali Al Hussein, die in Londen is om haar bij te staan.

Dat iemand die zo zelfstandig en modern in het leven staat als Haya bereid was de zesde vrouw van een sjeik te worden, bevreemdde destijds menigeen.

Maar het leek toch een goede match: tot februari van dit jaar vergezelde ze Mohammed naar Ascot en andere events en postte ze vele lieve foto's van hem en de kinderen op haar socials. Er moet iets zijn gebeurd, waardoor de stemming zo omsloeg.

Momenteel is alle publiciteit rond de scheiding Haya's en Jalila's beste bescherming. Eerder verdwenen er twee dochters van Mohammed uit beeld. De ene is Shamsa, de ander haar jongere zus Latifa (33). Shamsa wilde meer vrijheid en ging er in 2000 vandoor tijdens een verblijf in Engeland. Volgens Latifa brengt haar zus haar dagen tegenwoordig ergens in een paleis in Dubai door 'onder de pillen en als een gevangene omringd door verpleegsters en een psychiater.'

Latifa pakte haar eigen vluchtpoging anders aan en zette vorig jaar een aangrijpende video online "voor als ik het niet kan navertellen." In de video vertelt ze onder andere waarom ze weg wil en beschuldigt ze haar vader van het aansturen van doodseskaders en het (laten) doden van leden van de koninklijke familie. Haar vader zou haar drie jaar lang hebben opgesloten en verboden om auto te rijden of te reizen. Na eerdere vluchtpogingen zou zij zijn gemarteld, opgesloten in een isolatiecel, met de dood bedreigd en gedrogeerd. "Hij doet zich voor als een 'family man', maar dat is bullshit," zegt ze. "Hij is de grootste crimineel ooit." Het is zo goed als onmogelijk om haar verhaal te verifiëren, aan de andere kant is er – gezien het risico dat ze nam – ook niet echt reden om eraan te twijfelen.

Latifa's vluchtpoging mislukte: na acht dagen op zee werd de boot die haar vervoerde ge-enterd door 'Indiase commando's die de Islamitische wet uitvoerden'. De situatie was zeer beangstigend, ze werd met de dood bedreigd. Latifa zou van boord zijn gehaald en hebben geroepen dat ze nog liever dood wilde dan terug te gaan naar Dubai. Daar is ze toch naar terug gebracht en zou ze nu 'omringd worden door de liefdevolle zorg van haar familie', wat in dit geval nogal onheilspellend klinkt.

Haya schijnt het Latifa-drama in eerste instantie niet te hebben willen geloven, maar zich er uiteindelijk toch in te hebben verdiept. Waarna ze zich rotschrok en haar eigen plan trok, niet alleen om haar dochter, maar ook om zichzelf te beschermen. Vandaar het eerder genoemde beroep op de wetten die ouders en kinderen moeten beschermen tegen gedwongen huwelijken en huiselijk geweld.

De vraag is hoe het nu verder moet. Tegen de scheiding zal de sjeik zich niet al te fel verzetten. Hij trolt zijn aanstaande ex weliswaar met passief-agressieve poëzie op Instagram, maar heeft een belangrijke huwelijksbelofte niet waargemaakt.

Mohammed (geschat vermogen: vier miljard euro) beloofde fors te gaan investeren in Jordanië toen hij met Haya trouwde. Die belofte (een soort bruidsschat) is hij slechts voor een klein deel nagekomen. En hij lijkt weinig zin te hebben alsnog over de brug te komen, zou het onderdeel worden van de onderhandelingen. Haya kan hij missen, maar hij is nogal dol op zijn fortuin.

De strijd gaat dus vooral om de kinderen (hier Haya en Jalila in 2012) en om zonder al te veel gezichtsverlies verder te kunnen. Het laatste wat de sjeik wil, is dat er nog meer over zijn privéleven en zijn omgang met familieleden in de publiciteit komt.

Het zou best eens kunnen dat hij, om verdere negatieve pers te voorkomen, Haya voor een groot deel tegemoet zal komen. Dat zal dan in de praktijk overigens welbetekenen dat zowel zij als Jalila de rest van hun leven over hun schouder moeten blijven kijken. Het is geen benijdenswaardig vooruitzicht voor moeder en dochter (hier in 2011), zoals terugkeren naar Dubai dat ook niet is.

Foto's © ANP    

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in