Yvonne Keuls: 'Jeugdzorg functioneerde toen niet en nog steeds niet'

Gemmetje Victoria is haar 98ste boek.

Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel, Jan Rap en zijn maat, Het verrotte leven van Floortje Bloem, De moeder van David S, het zijn slechts enkele titels van Yvonne Keuls (89).

Deze week verschijnt haar 98ste boek, dat ze schreef over haar pleegkind Gemmetje Victoria, die ze in 1972 leerde kennen toen ze in Den Haag werkte als hulpverlener. Een beschadigd, boos, leep, lief rotkind, dat overal werd misbruikt en verwaarloosd en de pech had nooit eens op een goede plek terecht te komen.

Trieste conclusie

‘Ik ben al veertig jaar bezig met jeugdzorg," zegt Keuls in de Volkskrant. "Het functioneerde toen niet en het functioneert nog steeds niet, is mijn trieste conclusie. Een kind dat uit huis wordt geplaatst krijgt met tientallen verschillende hulpverleners te maken. Een kind vertelt zijn hele verhaal aan een hulpverlener en de volgende keer zit er een ander. En de keer daarna weer.’

Terug naar Gemmetje: 'Schreeuwend kwam ze bij me: ’Hee lange, met je lange poten. Jij kunt wel ’s wat voor mij doen, want je zit hier toch niet om uit je neus te pulken? Nou dan.’  Ze gooide meteen een paar schoenen naar me. Boos en onhandelbaar.

Wat wil je ook? Afgestaan door haar moeder, had ze al 17 kindertehuizen gezien en was ze van pleeggezin naar pleeggezin gesleept. Ook had ze in drie psychiatrische klinieken gezeten. Niet dat ze een stoornis had. Welnee. Maar niemand wist raad met haar. Iedereen had zijn tanden al op haar stuk gebeten.

Met niemand heb ik in mijn leven zo gelachen als met die kleine overlever. Gem was een onmogelijk kind, jatte alles bij elkaar. Maar vanaf het eerste moment dat ik haar zag, wist ik: van dit meisje met die grote bek ga ik houden.'

Boek met boodschap

Gemmetje – ze werd slechts 42 jaar en stierf aan longkanker – bleef 25 jaar in Yvonne's leven en was bepaald geen hoeksteen van de maatschappij. Ze stal alles bij elkaar, verdiende geld met heling, smokkelde drugs, ging schijnhuwelijken aan om geld te verdienen en belandde tot vijf keer toe in de gevangenis.

Keuls boek over Gemmetje Victoria is om te snikken (ook van het lachen – er zitten zeer geestige passages in), maar heeft ook een belangrijke boodschap.

"Met dit boek (22 euro) wil ik aan de hand van één mensenleven laten zien, hoe het een hele groep kan vergaan, als die in de verkeerde handen valt bij jeugdzorg," zegt Keuls in de Telegraaf.

"Dat hele systeem moet wat mij betreft op de schop. Die instanties zouden er moeten zijn om kinderen te beschermen, maar dat gebeurt niet altijd. Allereerst moeten ze kinderen gaan geloven. Ze gaan er steevast vanuit dat ze liegen. Dat doen ze soms ook en je moet hun verhalen zeker met een korrel zout nemen. Maar wat ze meegemaakt hebben, verzinnen ze niet."   

Foto (c) ANP

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in