Stephanie (49): 'Mijn faillissement heeft me bevrijd'

'Eerst spéélde ik de zelfverzekerde ondernemer, later werd dat mijn identiteit.'

Haar zaak was haar leven. Toen Stephanie (49) failliet ging, wist ze dan ook geen raad met zichzelf. Wie was ze eigenlijk?

'Ik werd geleefd door mijn bedrijf, ik deed zelden iets wat niet direct of indirect met de zaak te maken had. Natuurlijk nam ik weleens vakantie, maar dan wist ik van tevoren precies wat ik ging doen; zelfs het luieren was gepland. Zomaar vrije tijd: dat concept kende ik niet.

'Ik had al in jaren geen supermarkt meer van binnen gezien'

De eerste weken na mijn faillissement wist ik dan ook niets beters te bedenken dan op een stoel te zitten en naar buiten te staren. Ik observeerde de mensen op straat; hoe vulden die hun dagen? Er liepen er veel met boodschappen te zeulen. Het gaf me een ongemakkelijk gevoel. Ik had al in jaren geen supermarkt meer van binnen gezien.

'Ik hoorde in geen van deze wereldjes thuis, ik hoorde nergens bij'

Sommige mensen zag ik meermalen per dag voorbijkomen. Scholieren, vaders en moeders met hun kroost, hondenbezitters. Met enige afgunst constateerde ik dat zij wereldjes op zich vormden. Ze kenden elkaar, groetten elkaar, maakten praatjes met elkaar. Ik hoorde in geen van deze wereldjes thuis, ik hoorde nergens bij, niemand in deze straat wist wie ik was.

'Ik wilde eindelijk eens helemaal mezelf kunnen zijn'

Nu ik geen bedrijf meer had, was ik in een isolement terechtgekomen. En ik wist bij God niet hoe ik eruit moest komen. Want hoe moest ik mijzelf aan de wereld presenteren? Wie was ik? Ik vond het heel beangstigend dat ik geen antwoord op die vragen had. Zeker, ik was me ervan bewust dat mijn bedrijf en mijn identiteit sterk met elkaar verweven waren. Dat was ook een van de redenen waarom ik geen doorstart wilde maken. Ik wilde eindelijk eens helemaal mezelf kunnen zijn en even alleen maar dingen doen waar ik blij van werd.

'Ik denk serieus dat ik met mijn bedrijf ook mijn persoonlijkheid was kwijtgeraakt'

Maar als je er vervolgens achter komt dat je eigenlijk helemaal niet weet wat “jezelf zijn” betekent en van welke dingen je blij wordt, dan is dat behoorlijk confronterend. En het was echt geen waanidee hoor; ik denk serieus dat ik met mijn bedrijf ook mijn persoonlijkheid was kwijtgeraakt, of in elk geval dat deel van mezelf dat ik als zodanig was gaan beschouwen. Ik had als twintiger een rol aangenomen en die was ik gaan verwarren met mijn “echte” ik. 

Ik wist destijds trouwens dondersgoed dat ik een rol speelde. Ik spéélde de zelfverzekerde ondernemer. In eerste instantie vooral uit zelfbescherming; ik was doodsbang dat als ik zou laten merken hoe spannend ik alles vond, niemand met mij in zee zou willen gaan.

'Ach, ik was ook pas 25 jaar, ik hád ook nog nauwelijks verantwoordelijkheden'

En door mijn ondernemerschap als spel te zien, ontliep ik ook heel handig mijn verantwoordelijkheid. Ach, ik was ook pas 25 jaar, ik hád ook nog nauwelijks verantwoordelijkheden. Alles voelde in die begintijd als oefenen voor later. Lukte het niet linksom, dan kon ik altijd rechtsom en lukte het helemaal niet, dan waren er mijn ouders die te allen tijde bereid waren mij uit de brand te helpen.

'Ik vond het fantastisch, maar ook altijd een tikje beschamend'

Maar ik had er ook gewoon heel veel lol in, ik speelde mijn rol met verve. Vaak lachte ik in mijn vuistje als ik een goede deal had weten te sluiten of als ik met alle égards door een comité van mannen in pak werd ontvangen. Als ik zo serieus werd genomen door partijen van gewicht, voelde het alsof ik ze beetnam. Ik vond het fantastisch, maar ook altijd een tikje beschamend.

'De rol die ik speelde, was mijn tweede natuur geworden'

Met de tijd verdween die gêne. Ik had mezelf bewezen en begon het normaal te vinden dat gerenommeerde merken mij inhuurden en flinke bedragen neertelden voor mijn diensten. Tegelijkertijd was de rol die ik speelde, mijn tweede natuur geworden. Het ging me inmiddels zo gemakkelijk af dat ik geen verschil meer zag tussen Stephanie de zakenvrouw en “gewoon” Stephanie. Me daarmee bezighouden vond ik op dat moment ook helemaal niet boeiend. Het ging me voor de wind, waarom zou ik moeilijk doen?

'Als je succes hebt, vinden mensen je interessant'

Ook privé legde de rol van succesvolle zakenvrouw mij geen windeieren. Als je succes hebt, vinden mensen je interessant. Overal waar ik mij vertoonde, kreeg ik aandacht. Op feestjes wilde iedereen met me praten, mannen wilden met me uit en steeds meer vrouwen noemden zich mijn vriendin. En ik liet het me allemaal aanleunen, vond het eigenlijk heel normaal. Ik had toch ook een succesvol bedrijf uit de grond gestampt? Dat zei toch genoeg? Ja, ik vond mijzelf behoorlijk geweldig in die tijd.

'Met de gêne was ook de lol weggeëbd'

Toch heb ik de beste herinneringen aan de eerste jaren, waarin ik met die verwarrende mengeling van gêne en pret mijn zakelijke neus volgde en alles nog als één groot avontuur zag. Want met de gêne was ook de lol weggeëbd. Ik denk dat ik mijzelf te serieus was gaan nemen en mezelf was gaan vereenzelvigen met het succes. Het was te belangrijk geworden, waardoor de angst om op een dag door de mand te vallen, toenam.

'Ik moest gaan reorganiseren, inkrimpen, verhuizen naar een kleiner kantoor'

En die angst werd alleen nog maar sterker toen het minder begon te gaan met het bedrijf. Toenemende concurrentie, veranderende markt, de crisis van 2008, al die factoren zorgden ervoor dat de omzet nauwelijks nog groeide en op een gegeven moment zelfs begon af te nemen. Ik moest gaan reorganiseren, inkrimpen, verhuizen naar een kleiner kantoor. Ik vond het vreselijk. Het voelde als een persoonlijke nederlaag, ik voelde me steeds kleiner worden. Maar dat gold niet voor mijn ego, dat bleef groot. Ik vond het ontzettend belangrijk dat anderen bleven geloven in het beeld dat ik van mezelf had gecreëerd. Niemand mocht weten hoe benauwd ik het had.

'Ik was een zeer humeurige heerseres in mijn eigen koninkrijkje'

Voor mijn medewerkers werd ik onuitstaanbaar. Zij wisten natuurlijk best hoe precair de zaken ervoor stonden, maar ik weigerde erover te praten, deed alsof ik alles perfect onder controle had. Medewerkers die het waagden kritische vragen te stellen of de dingen bij de naam te noemen, kregen de wind van voren. Ik was een zeer humeurige heerseres in mijn eigen koninkrijkje en iedereen had zich aan mijn regels te houden.

'Corona bood mij een vluchtroute. En die heb ik met beide handen aangegrepen'

Die situatie was onhoudbaar. Zonder corona had ik mijn bedrijf waarschijnlijk wel kunnen redden, maar ook dan zou ik mezelf vroeg of laat genadeloos zijn tegengekomen. Corona bood mij een vluchtroute. En die heb ik met beide handen aangegrepen. Ik had kunnen strijden, ik had steun aan kunnen vragen, ik had achter mijn debiteuren aan kunnen zitten en mijn crediteuren om uitstel kunnen vragen, maar ik voelde het niet meer. Wat ik voelde, was dat ik iets met mezelf moest.

'Ik voelde me niets zonder mijn werk'

Dat ik het faillissement op corona kon afschuiven, was voor mij cruciaal. Daardoor is mij het zo gevreesde gezichtsverlies bespaard gebleven. Het faillissement zelf viel mee. We hebben alles redelijk goed kunnen afsluiten. De curator zag zelfs mogelijkheden voor een doorstart, waar ik dus heel bewust niet voor heb gekozen. Maar daarbuiten… Vreselijk. Ik voelde me niets zonder mijn werk. Oninteressant, leeg. Ik moest echt bij nul beginnen om mezelf te ontdekken. Na een dramatische gebeurtenis hoor je mensen vaak zeggen dat ze zichzelf opnieuw uit moesten vinden; ik moest mezelf voor het eerst uitvinden, want dat had ik nooit eerder gedaan.

'Ik heb momenten gehad waarop ik dacht nooit meer uit die stoel voor het raam te komen'

Ik heb momenten gehad waarop ik dacht nooit meer uit die stoel voor het raam te komen. Maar ik heb er wel veel essentieel denkwerk verricht, gevoed door urenlange telefoongesprekken met mijn zus. Op aanraden van haar heb ik ook diverse zelfhulpboeken gelezen. Dat heeft me zeker een aantal verfrissende inzichten opgeleverd. Ook de rust heeft me goed gedaan.

'Het is zo fijn om ongedwongen contact te hebben met andere mensen'

Maar de moed om uiteindelijk als “gewoon” Stephanie – wie dat dan ook is – de wereld in te gaan, heb ik te danken aan Boris, de hond die ik na veel wikken en wegen in huis heb genomen. Er is gewoon geen betere therapeut dan Boris. De coach met wie ik elke week praat over de invulling van de rest van mijn leven, zou mij nooit kunnen leren wat ik nu elke dag in het wereldje van de hondenbezitters ervaar, namelijk hoe fijn het is om ongedwongen contact te hebben met andere mensen en je verbonden te voelen met de omgeving waarin je woont. Gewoon mezelf kunnen zijn, dat is voor mij echt een bevrijding.'

Dit interview heeft eerder in de printeditie van Nouveau gestaan (c) Nouveau DPG Media 2022. De De namen zijn om privacyredenen veranderd.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in