Royals & Rebels: er komt een geweldige expositie aan!

Vivienne Westwood, Alexander McQueen, Stella McCartney, maar ook de maatkleding van Savile Row, Britse kostschooluniformen, de Schotse ruit, sportkleding, kleding van de Britse Royal Family, hoeden voor Ascot van Philip Treacy en Stephen Jones: de Britten hebben hun stempel stevig weten te drukken op de modegeschiedenis.

Getty Images

En denk daarbij zeker niet alleen aan keurige, conservatieve maatkleding. In Engeland hadden ook de rebellen van Swinging London, punks en skinheads invloed op het modebeeld. Net als de Britse royals zelf, en dan vooral de zo geliefde Lady Diana. Behalve mode-icoon was zij ook een rebel die mode aangreep om een statement te maken.

Kunstmuseum Den Haag

Kunstmuseum Den Haag duikt met de modetentoonstelling Royals & Rebels – British Fashion in de rijke geschiedenis van de Britse mode en brengt hiermee ook een eerbetoon aan Vivienne Westwood. Er komen naast haar, McQueen en Mc Cartney talloze andere Britse ontwerpers aan bod, onder wie Charles Frederick Worth, Liberty’s, Lucile, Edward Molyneux, Mary Quant, Katharine Hamnett, Paul Smith, John Galliano, Phoebe Philo, Richard Quinn, Gareth Pugh, Simone Rocha en jonge talenten zoals Bora Aksu, Robert Wun, Charles Jeffrey Loverboy en Matty Bovan.

Getty Images

De fascinatie voor het Britse staat flink in de belangstelling, onder andere vanwege het recente overlijden van koningin Elizabeth II en de kroning van koning Charles III. Ook andere factoren hebben de fascinatie voor de rijke kledingtraditie van Groot-Brittannië aangewakkerd, zoals hitserie The Crown en het overlijden van ontwerpers Vivienne Westwood en Mary Quant. Bovendien is punk in deze maatschappelijk onrustige tijden weer springlevend. Royals & Rebels – British Fashion speelt in op deze actualiteit. Maar de belangstelling voor de Britse lifestyle is niet nieuw.

Kunstmuseum Den Haag

Al in de 18de eeuw was sprake van een ware Anglomanie. Rijtuigen, tuinontwerpen, diners, japonnen, mannen- en kinderkleding: alles moest opeens à l’anglaise. De robe à la française kreeg stevige concurrentie van de robe à l’anglaise. In Nederland werd zowel de Franse als Engelse mode gevolgd.

Zo werden hier de Engelse hofmantua’s wél, maar in Frankrijk niet gedragen. En in Nederland was grote belangstelling voor ‘redingotes’, de op rijkleding gebaseerde mantelvormige japonnen die eind 18de eeuw in de mode kwamen en tijdens modern ‘wandelen’ buiten werden gedragen door vrouwen in de tijd van de zusjes Brontë, begin 19de eeuw.

Haar belangrijkste stempel drukte de Britse mode misschien wel in de 19de eeuw op de mannenmode. Kleurrijke Franse ontwerpen maakten plaats voor sobere, maar uiterst gedistigeerde maatkleding van de kleermakers in Londen. De Britse hoofdstad werd het belangrijkste centrum voor maatkleding met Savile Row als hotspot.  

Getty Images

In de 19de eeuw zette de eerste couturier zijn handtekening in een kledingstuk: Charles Frederick Worth, een flamboyante Engelsman die naam maakte in Parijs, maar ook ver daarbuiten impact had. Bij welgestelde Amerikanen vonden zijn ontwerpen bijvoorbeeld gretig aftrek. Andere Britten volgden Worths voorbeeld en maakten naam in zowel Parijs als Londen, zoals Edward Molyneux, van wie het Kunstmuseum een zeer omvangrijke collectie bezit, en Creed.

Later, ten tijde van Swinging London in de 1960s, volgden ontwerpers als Mary Quant, Biba en Ossie Clark, vanaf de jaren ’70 opgevolgd door hun opstandige, anarchistische en baanbrekende collega’s Zandra Rhodes, Vivienne Westwood en Katharine Hamnett. Latere generaties Britse ontwerpers bevatten grote namen als John Galliano, Alexander McQueen, Stella McCartney, Phoebe Philo, Sarah Burton, Grace Wales Bonner, Mary Katrantzou en ex-Spice Girl, Victoria Beckham. Tot de jongere generatie behoren invloedrijke ontwerpers als Charles Jeffery Loverboy, Matty Bovan, Richard Quinn en Robert Wun.

Getty Images

Het Britse leven heeft door de jaren heen een belangrijke impact op de westerse modegeschiedenis gehad. Grote ontwerpers lieten zich inspireren door ‘het Britse gevoel’. Denk aan ontwerpen die zijn gebaseerd op typisch Britse sportkleding of de mantelpakken die Coco Chanel ontwierp in Engels tweed. Zij leerde ze kennen toen ze in Schotland uit vissen ging met haar geliefde du jour, de Duke of Westminster.

Getty Images

Ook de garderobes van de Britse Royals worden al decennialang in de hele wereld bewonderd. Van de kleding van Prins Edward en zijn levensgezel Wallis Simpson, de garderobes van Lady Diana en wijlen Koningin Elizabeth II tot de kledingvoorkeuren van Catherine, de prinses van Wales en Meghan, de hertogin van Sussex.

Getty Images

Ook de populaire cultuur telt talloze Britse stijliconen, onder wie The Beatles, Rolling Stones en de twee Davids: Bowie en Beckham. En meer recent Harry Styles, die het kleedgedrag van millennials sterk beïnvloedt en parelkettingen, Peter Pan-kraagjes, nagellak en jurken voor mannen tot must-have mode-items maakte. En door de sterke connectie van Britse mode en muziek is het alsof elk modetijdperk in ons collectieve geheugen vergezeld wordt van een populair Engels liedje: denk The Who, The Sex Pistols, Dusty Springfield, Duran Duran, The Spice Girls of Harry Styles.

Rebellie: in the city, in the country

Kunstmuseum Den Haag

Royals & Rebels – British Fashion neemt bezoekers mee in verschillende Britse werelden. ‘In the City’ draait om maatpakken, tweed mantelpakken, pied-de-poule outfits, regenkleding, aesthetic dresses en bloemetjesjurken.

Getty Images

‘In the Country’ focust zich op een garderobe die geschikt is voor ‘buiten’, met tweeds, redingotes, mantelpakken om te wandelen en ‘sports wear’ als sweaters, pullovers, tennisjasjes van jersey, sportensembles in tweedstof en rijkleding of jachtensembles.

Getty Images

Tot slot richt de tentoonstelling zich op de fascinatie, maar ook haat-liefdeverhouding met het Britse koninklijk huis. Maar dan wel in combinatie met de vele ‘rebels’ die Groot-Brittanië rijk is.

Getty Images

Charles Jeffery Loverboy is daar een sprekend voorbeeld van. Deze jonge ontwerper is een Schot en verwerkt in zijn genderneutrale creaties veel ‘tartans’, Schotse ruiten. Dit illustreert de lange traditie van de combinatie van Schotse ruiten en rebellie.

Royals & Rebels is te zien vanaf 9 september 2023 tot 7 januari 2024