Welk bedgeheim delen Alfred Hitchcock, Ernest Hemingway, Agatha Christie en Mata Hari? Dat van het grand hotel bij het eindstation van de Oriënt Express. Dergelijke luisterrijke spoorweghotels bestaan nog steeds. Reisjournalist Sander Groen zet de tien mooiste van Europa op een rij.
1. St. Pancras Renaisscance - Londen
Kristallen kroonluchters, fluwelen muren en een grandioze wentel- trap: het Midland Grand Hotel was vanaf 1873 het meest luxueuze onderkomen van het Britse Rijk. Het neogotische sprookjeskasteel werd in opdracht van de Midland Railway door Gilbert Scott ont- worpen als een integraal onder- deel van treinstation St. Pancras. Nadat het decennialang als kan- toorgebouw voor British Rail had gediend, werd het na een renovatie van 100 miljoen pond in 2011 heropend als grand hotel met 67 luxeappartementen, 244 kamers en suites, twee bars, twee restaurants, een balzaal en een spa. Tweepersoonskamer vanaf €330 marriott.com
2. Pera Palace - Instaboel
Ernest Hemingway, Sarah Bern- hardt, Jackie Kennedy, Julio Iglesias; koperen plaatjes op de kamerdeuren verklappen welke beroemdheid waar heeft geslapen. Met krakende parket- vloeren, antiek meubilair, Perzische tapijten en de kans om te slapen in het bed waarin ook Greta Garbo, Josephine Baker of Zsa Zsa Gábor heeft geslapen is dit het walhalla voor nostalgici die even willen ont- snappen aan de eenentwintigste eeuw. In kamer 411 schreef Agatha Christie Moord in de Oriënt Express. Toepasselijk, want het hotel werd in 1893 geopend voor de passagiers van die beroemde luxetrein. Tweepersoonskamer vanaf €300 perapalace.com
3. Esplanade - Zagreb
Ook het Esplanade werd speciaal gebouwd voor passagiers van de Oriënt Express. Het luxehotel was eigendom van de staat en van ver- schillende westerse hotelketens, maar is nu onafhankelijk. Sinds 1925 bood het onderdak aan een eindeloze stoet beroemdheden, van Charles Lind- bergh, Laurence Olivier en Orson Welles via Josephine Baker, Vivien Leigh en Catherine Deneuve tot Cliff Richard, Tina Turner en The Rolling Stones. Het hotel beschikt over 208 kamers en suites, een spa, een cocktailbar, een Franse bistro en een mediterraan restaurant met een groene Michelinster. Tweepersoonskamer vanaf €220 esplanade.hr
4. Grand Central - Helsinki
Het in 1919 geopende Centraal Station van Helsinki is een meester- werk van Eliel Saarinen, de vader van de modernistische architect en meubelontwerper Eero Saarinen. Het drukstbezochte gebouw van Finland ontvangt een kwart miljoen passanten per dag, van wie de helft geen trein hoeft te halen, maar komt eten, winkelen of slapen. In de oost- vleugel, waarin zich oorspronkelijk de kantoren van de spoorwegmaat- schappij bevonden, opende in 2021 het Scandic Grand Central met 491 kamers, een brasserie, bar en sauna. Het moderne interieur sluit aan bij het originele ontwerp van Saarinen. Tweepersoonskamer vanaf €140 scandichotels.com
5. Terminus Nord - Parijs
Recht tegenover het Gare du Nord, waar ook de Eurostar arriveert, staat hotel Terminus Nord. Dit statige stadspaleis werd in 1870 ontworpen door niemand minder dan baron Haussmann, begin jaren negentig grondig gerenoveerd en in 2018 getransformeerd tot een hip design- hotel van 25Hours. Dat leverde een smaakvolle mix op van klassiek en modern. Achter de monumentale façade met beeldhouwwerk, witte luiken en smeedijzeren balkons schuilt een interieur zo kleurrijk als een Afrikaanse bazaar. Het hotel beschikt over een café, cocktailbar en fusionrestaurant. Tweepersoonskamer vanaf €150 25hours-hotels.com
6. Grand Central - Glasgow
Het centraal station van Glasgow is een heuse spoorwegkathedraal, met boven de ingang het beroemd- ste hotel van de Schotse hoofdstad: het Central Hotel, ontworpen door Robert Rowand Anderson
in Queen Annestijl. Ook hier verbleven vele beroemdheden, onder wie Winston Churchill, de Beatles, Gene Kelly, Nat King Cole, Frank Sinatra en John F. Kennedy. Na een grondige renovatie werd het in 2021 heropend als Voco Grand Central. De chicste plek om een drankje te doen is de champagnebar met gouden koepeldak, marmeren zuilen en uitzicht op aankomende en vertrekkende treinen. Tweepersoonskamer vanaf €140 grandcentral.vocohotels.com
7. Finse 1222 - Finse
De Bergensbanen is een van de mooiste treinreizen ter wereld; in zeven uur van Oslo door de bergen, over de Hardangerviddahoogvlakte en door 182 tunnels naar Bergen. Op het hoogtepunt op 1222 meter ligt een gehucht dat alleen bereik- baar is per trein. Finse telt een paar honderd inwoners, ligt aan een groot gletsjermeer en diende als decor voor de Star Warsfilm The Empire Strikes Back en de literaire thriller Hoogtelijn van Anne Holt. Naast het trein- station staat het in 1909 geopende zwarthouten hotel Finse 1222. Tweepersoonskamer vanaf €150 hotelfinse1222.no
8. Hotel Kvarner - Opatija
In het Oostenrijks-Hongaarse Rijk werd in de tweede helft van de negentiende eeuw de ene na de andere spoorlijn geopend. Het toerisme stond nog in de kinder- schoenen en om het gebruik van die spoorlijnen te stimuleren bouwde spoorwegonderneming Südbahn- gesellschaft ook hotels. In Abbazia (het huidige Opatija in Kroatië) werd zelfs een compleet nieuwe badplaats aangelegd, de zogeheten Société Quarnero, met luxehotels en villa’s aan een kilometerslange flaneerboulevard, de Lungomare. Het oudste hotel, Hotel Quarnero uit 1884, heet nu Hotel Kvarner en is nog altijd het tophotel van Opatija. Tweepersoonskamer vanaf €175 liburnia.hr
9. Ospizio Bernina - Poschiavo
De Zwitserse Berninabahn is een van ’s werelds mooiste spoorlijnen. In vier uur reis je van Chur naar het Italiaanse Tirano via 55 tunnels, 196 bruggen en spectaculaire alpen- panorama’s. De Berninapas is op 2253 meter het letterlijke hoogtepunt. Zelfs hier, in het midden van nergens, is een station: Ospizio Bernina. Het ruim honderd jaar oude natuurstenen stationsgebouw kijkt uit op de Piz Cambrena en het Lago Bianco en herbergt ook een hotel, met een restaurant en vier gastenkamers. Tweepersoonskamer vanaf €165 ospiziobernina.com
10. City Hotel - Turnhout
Het Hôtel du Grand Monarque, een neoclassicistisch kasteeltje waar alleen eersteklastreinreizigers welkom waren, werd in 1979 afge- broken. Maar nu heeft Turnhout een nieuw spoorweghotel. Naast het station is een rood bakstenen goederenloods getransformeerd tot het City Hotel, met 38 eenvoudige kamers. Boek je er een met balkon, dan krijg je een zitje op het voor- malige laadperron. Op het station vertrekken treinen naar Mechelen en Antwerpen, maar het is ook het start- en eindpunt van het Bels Lijntje; de gesloten spoorlijn Turn- hout-Tilburg is tegenwoordig een fietspad door de Kempense natuur. Tweepersoonskamer vanaf €120 turnhoutcity-hotel.be
Honderden van zulke spoorweghotels waren er ooit in Europa, van de poolcirkel tot de alpenlanden en van de Britse eilanden tot de Balkan. Vele gingen ter ziele, bij sommige flonkeren de vijf sterren nog als vanouds. In deze spoorweghotels wil je je trein wel missen.
- Sander Groen
- Adobe Stock, Instagram