Willem-Alexander over slavernijverleden: 'Ik wil schoon schip maken'

De vijfde aflevering van de podcast Door de ogen van de koning gaat over het slavernijverleden en hoe het zit met het koloniale verleden van zijn voorouders. Hij gaf onlangs opdracht om daar wetenschappelijk onderzoek naar te laten doen: "Ik wil schoon schip maken."

De Oranjes en de Koloniën

"We zijn begonnen met een onderzoek naar de collectie in de Koninklijke Verzamelingen van kunst en andere artikelen," vertelt ZM aan Edwin Evers. "Of daar foute spullen tussen zitten die eventueel teruggegeven zouden kunnen worden. En daarna heb ik een nieuw onderzoek aangevraagd, ook naar het verleden van de familie in koloniale tijd en de slavernij. Gewoon omdat ik echt ook schoon schip wil maken."

Wetenschappelijk onderzoek

"Ik bedoel, ik weet zelf dat ik daar nergens schuldig aan ben, maar ik heb natuurlijk wel een verantwoordelijkheid naar de Nederlandse maatschappij toe, ook voor wat de voorouders gedaan hebben. Daarom heb ik gevraagd om een onafhankelijk onderzoek, een wetenschappelijk onderzoek."

Dat onderzoek, dat naar verwachting in 2026 klaar is, wordt uitgevoerd aan de Universiteit Leiden en geleid door Gert Oostindie, emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis.

'Nou, doe dat dan maar'

Oostindie deed al eerder onderzoek naar dit onderwerp en publiceerde het boek De parels en de kroon. Koning Willem-Alexander: "Daarin staat ook dat nader onderzoek gedaan moet worden. En eigenlijk op basis daarvan heb ik gewoon gevraagd: nou, doe dat dan maar."

2017: Sint Maarten en orkaan Irma

Het gaat verder over het jaar 2017, het jaar waarin de verwoestende orkaan Irma Sint Maarten trof. Dat is een zelfstandig land binnen het Nederlandse koninkrijk, net als Curaçao en Aruba. De eilanden Bonaire, Saba en Sint Eustatius zijn bijzondere gemeenten. Willem-Alexander blikt terug op de gevolgen van de orkaan, maar praat ook over de gevoelens van de bewoners van die eilanden tegenover Europees Nederland.

Gelijke deelnemers

"Het enige wat de mensen daar willen, is voor gelijkwaardig en volwaardig aangezien worden. Als gelijke deelnemers binnen het koninkrijk. Ze hebben vaak het gevoel dat er vanuit Europees Nederland op hen neer wordt gekeken. Dat ze worden gezien als een toeristeneiland: zon, zee, strand. Maar op dat eiland is veel meer. Daar wonen mensen, ook met hun problemen. Maar ook met hun eigen geschiedenis, met hun prachtige cultuur. En dat ze meer voor gelijkwaardig aangezien worden. Dat zouden we eigenlijk moeten zien vanuit deze kant in Nederland."

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Toch warme relatie

Over de ruzies tussen de eilanden en politiek Den Haag zegt de vorst: "Ja, er zijn weleens meningsverschillen tussen Den Haag en de verschillende hoofdsteden aldaar. Die kunnen best wel eens hard aankomen. En misschien word ik op zo’n moment gezien als een deel van het probleem in Nederland. Maar als ik op de eilanden zelf ben, is dat absoluut niet het geval."