De Oranjes & Afrika: een liefde die ver terug gaat

Er zijn sinds 2013 al heel wat staatsbezoeken geweest – 28 om precies te zijn – maar vandaag is voor het eerst een Afrikaans land aan de beurt. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn in Zuid-Afrika voor een driedaags staatsbezoek.

Getty Images

Willem-Alexander en Máxima bezoeken Pretoria en Kaapstad tijdens hun reis, die ze maken op uitnodiging van president Cyril Ramaphosa (hier met de prinses van Wales in 2022). Demissionair minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken gaat mee en zoals gebruikelijk is het bezoek ook een handels- en kennismissie.

ANP

Het laatste Nederlandse staatsbezoek aan een Afrikaans land dateert uit 1997, toen koningin Beatrix en prins Claus Egypte bezochten.

anp

Een jaar eerder reisde toenmalig prins Willem-Alexander met zijn ouders mee naar Zuid-Afrika, voor het eerste staatsbezoek van een Nederlands staatshoofd aan dat land. Nelson Mandela, een goede vriend van de Oranjes, was destijds president van het land.

Zonder zijn ouders bezocht Willem-Alexander destijds Robbeneiland, waar Mandela achttien jaar gevangen werd gehouden, samen met andere anti-apartheidstrijders. Het bezoek maakte diepe indruk op hem.

Getty Images

Máxima bezocht in haar functie als speciale pleitbezorger van de Verenigde Naties al de nodige landen in Afrika, zoals Ethiopië in 2013.

Getty Images

Deze bezoeken zijn altijd een combinatie van veel vergaderen  over financiële inclusie en veldwerk, waarbij ze gewapend met een notitieboekje praat met de mensen waar het daadwerkelijk over gaat. Dit was in 2022, in Senegal.

Getty Images

Privé is het continent vooral bij ZM goed bekend. Zijn opa prins Bernhard ging er graag op safari. Eerst voor de jacht, later schoot hij alleen nog foto's, zoals hier in Zaïre (nu de Democratische Republiek Congo) in 1973.

Getty Images

Vooral prins Claus was aan Afrika verknocht. Hij woonde een groot deel van de periode tussen 1928 en 1938, samen met zijn ouders en vier zusjes, in Tanganyika, het huidige Tanzania. Zijn vader was hier bedrijfsleider van een koffie- en sisalplantage. Claus was er gelukkig en bleef zich de rest van zijn leven verbonden voelen met Afrika. Hier bezoekt hij met Beatrix een weeshuis in Ethiopië...

Getty Images

…en kwam armen tekort om het grut te knuffelen.

Nationaal Archief

1962: prins Claus in gesprek met kinderen in Ivoorkust.

Nationaal Archief

In 1966 bezochten prinses Beatrix en prins Claus Zuid-Afrika voor de Davis-cup wedstrijd daar.

Nationaal Archief

In 1969 bezochten ze samen met koningin Juliana en prins Bernhard Ethiopië.

Nationaal Archief

Ze kampeerden toen ook drie dagen in Awash Wildpark (Bernhard zag er aanzienlijk kampeerderiger uit dan Juliana).

Nationaal Archief

En ze bezochten de watervallen in de Blauwe Nijl bij Bahadar.

ANP

En in hetzelfde jaar waren Beatrix en Claus in Kenia op safari. De prinses filmt hier in de auto. 

ANP

In 1973 maakten Beatrix en Claus een studiereis naar Kameroen. Daar ontmoetten ze onder andere de sultan van Foumbam, die op zijn 71ste geen officiële macht meer had, maar wel 900 vrouwen van wie er nog 70 bemind werden.

ANP

Ze bezochten tijdens die studiereis ook Ivoorkust en Tunesië waar Beatrix in een fetching broekpak op een kameel door de Sahara reed.

ANP

Willem-Alexander en Máxima kochten in 2007 vier percelen op het schiereiland Machangulo in Mozambique waar ze een vakantievilla lieten bouwen 'omdat ze hoopten een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkeling van de lokale bevolking.'

Het leidde tot nogal wat ophef vanwege omkopingsschandalen, corruptie, een blunderende architect, een stelende projectontwikkelaar en een kritisch rapport over de beloofde ontwikkelingshulp. Ze hebben er nooit gebruik van gemaakt, de woning is na oplevering in 2009 verkocht. De andere drie percelen gingen al eerder van de hand.

"Ons werk voor Nederland en in Nederland was niet meer relevant op dat moment," zei hij daarover in het interview voor zijn inhuldiging. "Ik denk dat ik op dat moment de inschattingsfout maakte te lang te blijven vasthouden aan de positieve kanten van het verhaal en objectief te willen laten zien dat er niks mis mee was. "

"Maar goed, wij zijn mensen, en mensen maken fouten. Ik zal ook in de toekomst fouten blijven maken. Het is niet erg als mensen fouten maken. Je moet ervan leren en ervoor zorgen dat het niet weer gebeurt."

En Amalia?

Prinses Amalia is in 2019 samen met negen meiden naar Zuid-Afrika geweest, vertelt ze in het portret van Claudia de Breij. Er was ook een jongensgroep, die kwamen ze later tegen, maar haar reisgenoten waren die negen meiden en twee gidsen. Veertien dagen lang, zonder ouders, zonder telefoon.

Uit het boek: 'Amalia & Co liepen gemiddeld tien kilometer per dag met een rugzak door de savanne en sliepen onder de sterrenhemel. 'Alles wat je nodig hebt, draag je op je rug,' zegt ze. 'En er zijn volop distels en muggen, maar geen gezeur, gewoon lópen. Je hebt ook geen zeep bij je of niks, maar gaat gewoon zwemmen in een beekje met ijskoud bergwater.'

Ze laat foto's zien die destijds met een wegwerpcameraatje zijn gemaakt en vertelt hoe ze zich steeds meer één voelde met de natuur. Zelf hout sprokkelen, zelf vuur maken, waarbij je 's nachts om beurten de wacht houdt. Leren klokkijken met de sterren, want je hebt ook geen horloge om. 'Dus je houdt je hand zó, bij de horizon, en als je dan een ster ziet onthoud je die. Is die ster dan later beneden je hand, dan is er een uur voorbij. Het klopte steeds.'

Iedere deelnemer moet ook los van de groep, helemaal alleen, veertig uur op een berg doorbrengen. Jezelf leren kennen. Zonder boek, zonder telefoon, zonder horloge. 'Hoe weet je dan dat die veertig uur voorbij zijn?' vraagt De Breij. Amalia legt uit dat je op de ochtend van de tweede dag wanneer je wakker bent geworden, terug mag.

Het enige wat je bij je hebt, zijn een opschrijfboekje en een pen. 'Toen heb ik daarin een brief geschreven aan mijn tante. Aan Inés. Met wat ik nog kwijt wilde.' Inés Zorreguieta beroofde zich in juni 2018 van het leven.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in