De ‘gruwelman van Plainfield’
De nieuwe miniserie Monster: The Ed Gein Story houdt de gemoederen flink bezig. Hoewel het verhaal allesbehalve nieuw is, laat de recente verfilming het opnieuw opvallen. De beruchte moordenaar Ed Gein groeide op in het kleine plaatsje Plainfield, Wisconsin. Hij was een stille, teruggetrokken man, sterk beïnvloed door zijn dominante en streng religieuze moeder. Na haar dood in 1945 raakte hij volledig geïsoleerd. Wat er daarna gebeurde, is inmiddels onderdeel van de moderne horrorgeschiedenis.
Toen de politie in 1957 zijn huis binnenstapte na de verdwijning van dorpsbewoner Bernice Worden, troffen ze iets aan wat niemand ooit had gezien: menselijke hoofden, botten en huid, verwerkt tot gebruiksvoorwerpen. De vondst schokte niet alleen het dorp, maar de hele wereld.
Slechts twee moorden bewezen
Hoewel Ed Gein in talloze boeken, films en series wordt neergezet als een seriemoordenaar met tientallen slachtoffers, is de waarheid een stuk beperkter – maar zeker niet minder huiveringwekkend. Volgens officiële gerechtelijke documenten pleegde Gein slechts twee moorden:
- Mary Hogan (1954), een café-eigenares die spoorloos verdween; haar hoofd werd later bij Gein thuis gevonden.
- Bernice Worden (1957), wier lichaam in zijn schuur werd aangetroffen, op gruwelijke wijze verminkt.
Daar bleef het bij. De overige resten in zijn huis waren het resultaat van zijn gestoorde obsessie: opgegraven uit graven, niet afkomstig van zijn moordslachtoffers.
Grafroof in plaats van moord
Hoe kwamen al die menselijke resten dan in zijn huis terecht? Gein bekende dat hij regelmatig ‘s nachts naar het kerkhof ging, waar hij vers begraven lichamen opgroef. Hij gebruikte lichaamsdelen om maskers, kleding en meubels te maken. Een deel daarvan was bedoeld om zijn overleden moeder te ‘herstellen’ of te evenaren, een macabere uiting van zijn psychische stoornis.
Psychiaters stelden vast dat Gein leed aan ernstige wanen en een diepe moederfixatie. Hij werd daarom tijdens de rechtszaken rondom de moorden ontoerekeningsvatbaar verklaard en bracht de rest van zijn leven door in psychiatrische instellingen.
Was hij wel een seriemoordenaar?
Hoewel zijn gruweldaden niet te ontkennen zijn, is het goede antwoord in de strikte zin van het woord: nee. Een “serial killer” wordt meestal gedefinieerd als iemand die drie of meer afzonderlijke moorden pleegt. Gein kwam niet verder dan twee bewezen moorden. Toch groeide hij uit tot hét icoon van de Amerikaanse horror, juist door de gruwelijke vondst in zijn huis en de bizarre details die daarna de wereld over gingen.
De derde verdachte dood in het leven van Ed Gein
Nog vóór zijn gruweldaden in de jaren vijftig gebeurde er iets wat later voer voor speculatie zou worden: de dood van zijn oudere broer Henry Gein. In 1944 werkten de broers op het familie-erf toen een gecontroleerde brand uit de hand liep. Ed meldde dat Henry in de rook was verdwenen, maar leidde de zoekpartij vervolgens opvallend snel naar diens lichaam – op een plek die nauwelijks was aangetast door het vuur.
Officieel werd Henry’s dood toegeschreven aan verstikking door rookinhalatie, maar volgens latere rapporten werden er blauwe plekken op zijn hoofd gevonden die nooit goed zijn verklaard. Toen jaren later Eds misdaden aan het licht kwamen, begonnen mensen te fluisteren: had hij zijn broer misschien iets aangedaan? Bewijs daarvoor is er nooit gevonden, maar de omstandigheden bleven verdacht – en markeerden mogelijk het begin van zijn duistere kant.
Van realiteit naar horrorlegende
Zijn naam leeft voort in popcultuur: hij was de inspiratiebron voor Norman Bates in Psycho, Leatherface in The Texas Chain Saw Massacre en Buffalo Bill in The Silence of the Lambs. Allemaal fictieve monsters die zijn obsessie met lichaamsdelen, identiteit en moederbinding weerspiegelen. Maar in werkelijkheid was Gein een zieke, eenzame man in een klein dorp, wiens daden meer te maken hadden met waanzin dan met moordlust.
Een man, twee moorden, een blijvende mythe
De nieuwe miniserie over Ed Gein laat opnieuw zien hoe dun de lijn is tussen feit en fictie. Want hoewel hij ‘slechts’ twee moorden bekende, groeide zijn naam uit tot een symbool van pure horror. Misschien juist omdat hij liet zien hoe dichtbij het monster soms kan zijn – in een doodnormaal huis, aan de rand van een stil dorp. En eerlijk is eerlijk: wij kijken vanavond toch even een keer extra of de deur goed op slot zit.
- Britannica
- Videostill Monster: The Ed Gein Story