Tutu's en spitzen: backstage bij Het Nationale Ballet

“Veren zijn te fragiel om in te dansen, dus printten we een foto van veren op tule”

Hoe bijzonder is het om voor Het Nationale Ballet te werken?
"Deze baan is uniek en stelt me al 22 jaar in staat om professioneel bezig te zijn met mijn passie voor kostuums en ballet. In de jaren tachtig, toen ik studeerde aan de modeacademie Charles Montaigne, merkte ik dat mode mij te snel ging. Daarom heb ik me gespecialiseerd als kostuumontwerper."

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Hoeveel kostuums leveren jullie per maand?
"Rond de driehonderd. Sommige kostuums maken we nieuw, andere moeten vooral gerestaureerd worden en er worden ook kostuums gedeeld tussen dansers. We werken heel duurzaam en vervangen alleen dingen die echt niet meer kunnen. Op sommige kostuums rust bovendien copyright: zo moet voor de Balanchine-productie Jewels elke edelsteen exact op de plek zitten zoals bepaald in 1967."

Bekijk ook

6x Alles wat je moet weten over het Macbeth ballet | Nouveau

'Het stuk beschouwt machtsmisbruik vanuit het perspectief van Lady Macbeth – voor velen een favoriet personage' 

Hoe gaat het verder van ontwerp naar kostuum?

"Wij wekken de tekening van de ontwerper tot leven met materialen die goed bij het kostuum passen – in één kostuum zitten soms wel tientallen stoffen. Ik ben erg tevreden met het kostuum uit de productie Raymonda: het bovenstuk is gemaakt van meerdere lagen tule, waardoor het niet meer doorzichtig is. Dat idee heb ik van Dior geleend, die in de jaren vijftig korsetten van tule maakte voor onder avondjurken. De dansers zijn er superblij mee want dit kostuum weegt niets – heel belangrijk, want het mag natuurlijk nooit de bewegingsvrijheid belemmeren."

Is dat weleens een uitdaging geweest?

"Zeker, vooral bij herenkostuums. Maar we hebben een technische truc waardoor het jasje op zijn plek blijft én de dansers vrij kunnen bewegen. Het lijfje zit namelijk los van de mouwen, briljant toch? Dat systeem heb ik niet zelf bedacht, maar ik durf wel te beweren dat we het hier geperfectioneerd hebben."

Je gaf aan duurzaam te werken. Waarin zit dat vooral?
"Qua stoffen zijn we daarin afhankelijk van de mode. Sinds Gaultier in 2004 met een collectie kwam waarin hij fluweel gebruikte, is het weer overal te koop. Heel fijn voor onze klassieke producties, want als ik de stof voor één kostuumstuk niet meer kan krijgen, moet ik gelijk twintig kostuums vervangen. Daarnaast is hygiëne belangrijk. We werken met milieuvriendelijk ozonwater en onze kostuums worden na elke voorstelling ingesprayd met wodka, wat een heleboel bacteriën doodt. En we gebruiken kwalitatief hoogwaardige stoffen als athletic mesh, want we maken eigenlijk haute couture voor topsporters."

Wat was je meest uitdagende kostuum ooit?

"Dat is mijn lievelingskostuum, uit Assepoester. Zij moet de mooiste van het bal zijn en wordt aangekleed door vogels, dus haar jurk zou uit veren moeten bestaan. Maar echte veren zijn veel te fragiel om in te dansen. We hebben dat opgelost door een cirkel van fazantenveren op de grond te leggen, die vanaf een ladder te fotograferen en die foto op tule te laten printen. Het resultaat is verbluffend – de veren lijken net echt. Ik word heel blij van het bedenken van zulke creatieve oplossingen."

Werkt een kostuum ook weleens niet?

"Het is soms spannend om met modeontwerpers te werken. Zij maken een mooi ontwerp en zoeken daar een model bij, maar bij theater werkt het andersom: het ontwerp moet zich aanpassen aan het lichaam en de bewegingsvrijheid van de dansers. De ontwerpers worden altijd gekozen door de choreograaf. Zo laat Hans van Manen de kostuums van zijn balletten al sinds 1974 ontwerpen door Keso Dekker. Zij kunnen met elkaar lezen en schrijven."

Waar ben je het meest trots op?
"De kostuums voor The vertiginous thrill of exactitude van Forsythe. Zijn ontwerper vindt dat wij de mooiste tutu’s ooit voor dat ballet hebben gemaakt. Het Dance Theatre of Harlem in New York maakt nu met onze methode kostuums – een groot compliment voor de mensen in ons atelier."

Ballet op topniveau

Sterdansers, gerenommeerde regisseurs, grootse decors en schitterende kostuums: de voorstellingen van Nationale Opera & Ballet in Amsterdam behoren tot de absolute wereldtop. Al sinds 2003 is Oliver Haller (57) hoofd kostuumafdeling. Benieuwd hoe die kostuums er op het podium uitzien?

Ga naar het ballet Lady Macbeth (nog t/m 22 april) of Other dances (12 t/m 22 juni) en je weet ’t! Check operaballet.nl voor voorstellingen en kaarten.