Uit de greep van een narcistische ex: zo neem je je vrijheid terug

Volgens narcismecoach Lot Anne Mulder kampen veel mensen na zo’n relatie met een laag zelfbeeld. Dit komt omdat ze meestal heel afhankelijk zijn geworden van hun partner. "Veel mensen zijn de relatie belangrijker gaan vinden dan zichzelf," legt ze uit.

Traumaband

"Mensen hebben gedurende de relatie veel opgegeven. Tijdens de relatie is er een traumaband ontstaan, waarbij je continu kleine beetjes van je zelfvertrouwen en zelfrespect weggooit. Vaak zonder dat je het doorhebt", vervolgt Mulder.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

"Vindt je partner dat je wel veel tijd met je vrienden doorbrengt? Oké, dan ga je niet naar dat ene etentje. Werk je toch wel erg veel volgens je partner? Oké, dan ga je wel drie dagen werken in plaats van vijf. Is de narcist veel beter in discussiëren dan jij? Dan laat jij het maar gaan en kom je niet meer voor jezelf op. Je deed er alles aan om de harmonie in de relatie te behouden, en dat zorgt dan uiteindelijk voor een gemis van veel belangrijke dingen in je leven die vaak ook effect hebben op het lager en lager worden van je zelfbeeld."

Bekijk ook

Bianca Verbeek: 'Een relatie met een narcist begint vaak heel mooi' | Nouveau

Ervaringsdeskundige Bianca Verbeek (57) maakt zich sterk voor meer kennis over verborgen narcisme. 'Het kunnen heel rustige, keurige mensen zijn, maar ze hebben geen normaal werkend geweten.'

Gebrainwasht

Wie een relatie met een narcist heeft, wordt vaak helemaal gehersenspoeld door die persoon. Wat de narcist zegt, is waarheid. “Je kunt hierdoor echt out of touch raken met de realiteit. Je zou zelfs kunnen geloven dat de lucht groen is, als de narcist dat zegt”, waarschuwt Mulder.

Daarnaast gebeurt het veel dat een narcist aan gaslighting doet: een manipulatietechniek waarbij de waarheid de hele tijd verdraaid wordt, waardoor je aan jezelf gaat twijfelen en soms zelf ook denkt dat je gek aan het worden bent. “Dit kan over meerdere jaren gebeurd zijn, waardoor je zelfs ook paranoia kan worden. Je wordt bang dat de buitenwereld slecht is en dat iemand je wat wil aandoen. De narcist deed dit allemaal om te zorgen dat je niet weggaat. Je kunt hierdoor je vertrouwen in de mensheid helemaal kwijtraken."

Herstellen

Het goede nieuws: je kúnt helemaal herstellen, maar het vergt tijd en bewuste stappen. Volgens Mulder is dit een goed begin:

Maak kleine afspraken met jezelf
"Je moet jezelf weer leren vertrouwen," zegt Mulder. "Begin klein: beloof dat je over twee uur naar de supermarkt gaat, en doe het ook echt. Hoe vaker je jezelf serieus neemt, hoe sterker je vertrouwen in jezelf wordt."

Omring jezelf met gezonde mensen
"Een narcist houdt je een verwrongen spiegel voor," legt Mulder uit. "Daarom is het belangrijk om mensen in je leven te hebben die wél een realistisch beeld van je hebben. Vraag hen: 'Wat vind je goed aan mij?' Dat helpt om je zelfbeeld te herstellen."

Durf om hulp te vragen
Veel slachtoffers van narcistische relaties hebben verleerd om hulp te zoeken, omdat ze het altijd alleen moesten doen. Maar steun krijgen is cruciaal. "Zoek een professional die gespecialiseerd is in narcisme," adviseert Mulder. "Iemand met ervaring in complex trauma en loskomen van een narcist. En nog beter: iemand die het zelf heeft meegemaakt. Dat kan enorm helend werken."

Herstellen kost tijd, maar hoe meer je in jezelf investeert – en hoe liever je voor jezelf bent – hoe sneller het zal gaan.
Zoals Mulder zegt: "Hoe meer je de waarheid onder ogen ziet, je schaamte loslaat en professionele hulp accepteert, hoe vlotter je vooruitgaat."

Dus nee, het is geen makkelijke weg, maar wél eentje die je naar een gelukkiger, vrijer en krachtiger versie van jezelf brengt.