Pijntje hier, pijntje daar? Dit is wat onderdrukte emoties met je gezondheid doen

Martine Prenen vergelijkt emoties met de ingrediënten van een gerecht, waarbij je geen onderscheid maakt tussen ‘goede’ of ‘slechte’ varianten. Ze zijn allemaal waardevol en leveren allemaal hun bijdrage. Toch beschouwen we onze emoties vaak als een zwakte en proberen we ze te verdoven of te onderdrukken. Maar volgens Prenen werkt dat als een boemerang. De onderdrukte emoties komen altijd terug en dan vaak juist intenser. In Refeel biedt Prenen, als gezondheidsbegeleider, samen met experts zoals manueel-neurotherapeut en kinesioloog Tom De Prest, holistisch arts Jutta Broms en stress- en burn-outexpert Luc Swinnen praktische handvatten om beter met onze emoties om te gaan.

Pijntje hier, pijntje daar

Tom De Prest, tevens auteur van Hoe het lichaam onthoudt wat je zelf vergeten bent en De comfortcrisis, benadrukt het belang van onze gevoelens voor de gezondheid. Volgens een studie die hij aanhaalt in zijn eerste boek, vindt negentig procent van de kwaaltjes waarmee we naar de huisarts gaan, hun oorsprong in stress en vastzittende emoties. Klachten als chronische hoofdpijn, fibromyalgie, en vermoeidheid kunnen dan ook het gevolg zijn van onderdrukte emoties. Prenen noemt dit verschijnsel ‘PHPD’ (Pijntje Hier, Pijntje Daar). We grijpen vaak naar medicatie om de symptomen te verlichten, maar dat kan ons zenuwstelsel net nog meer onder druk zetten, zegt Prenen. Door emoties te negeren of te onderdrukken, blokkeren we de natuurlijke energie die de gevoelens ons kunnen geven en dat kan leiden tot fysiek ongemak of soms zelfs ziektes.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

De Prest legt uit dat het belangrijk is om te begrijpen dat emoties niet alleen in je hoofd bestaan, maar daadwerkelijk je lichaam beïnvloeden. Wanneer je bijvoorbeeld boos, verdrietig of gestrest bent, produceren je hersenen chemische stoffen, zogenaamde ‘moleculen van emotie’. Die moleculen reizen via je bloed naar je cellen en hechten zich aan receptoren op je celmembranen. Als je de emoties onderdrukt, blijven de chemische signalen in je lichaam bestaan, wat kan leiden tot allerlei klachten. Je lichaam past zich aan door meer receptoren te maken om de signalen op te vangen, maar op lange termijn kan dat schadelijk zijn voor je gezondheid.

'Emoties zijn geen vijand, maar signalen die ons iets kunnen vertellen'

‘Door emoties op te kroppen, raakt je lichaam overbelast’, vervolgt De Prest. ‘Je receptoren worden minder gevoelig voor je emoties, waardoor de intensiteit vaak toeneemt. Dat kan leiden tot chronische gezondheidsproblemen, zoals hart- en vaatziekten, maagklachten en spanningshoofdpijn. Op de lange termijn kan het je immuunsysteem ondermijnen en zelfs je verouderingsproces versnellen. Emoties die niet worden verwerkt, kunnen dus letterlijk je lichaam beschadigen.’

Het is dus cruciaal om je emoties op een gezonde manier te uiten. Of het nu door praten, schrijven of lichaamsbeweging is, het helpt je lichaam om de ophoping van onverwerkte emoties los te laten en in balans te komen. Door emoties te verwerken, geef je je lichaam de kans om zich te herstellen en je gezondheid te verbeteren. Het uiten van je emoties is dus niet alleen belangrijk voor je mentale welzijn, maar ook voor je lichamelijke gezondheid.

Kleine stapjes

Prenen vergelijkt het onderdrukken van emoties met het onder water duwen van een bal: hoe harder je drukt, hoe heftiger de bal omhoogschiet, zodra je de controle verliest. Dat kan leiden tot emotionele blokkades, burn-out, emotioneel eten of zelfs lichamelijke klachten. Wanneer je emoties negeert of wegstopt, werkt dat dus vaak averechts. Mensen die zich emotioneel geblokkeerd voelen, kunnen geen ruimte geven aan hun gevoelens. Dat kan leiden tot conflicten met anderen, vluchtgedrag, of isolatie. Ook eenzaamheid kan een bijproduct van die emotionele blokkades zijn. Je verlangt naar contact, maar trekt je terug omdat het niet lukt om je emoties te uiten. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht. Een emotionele burn-out voelt dan weer alsof het water je psychisch aan de lippen staat. Je voelt je uitgeput en overweldigd door het leven. Prenen benadrukt dat het belangrijk is om kleine stapjes te zetten: leer eerst kruipen en wandelen, voordat je probeert te rennen. Haar advies? Leer naar je lichaam te luisteren, vraag om hulp en omring jezelf met zorgzame mensen.

Bekijk ook

Experts leggen uit: zijn ijsbaden echt zo goed voor je? | Nouveau

IJsbadjes, koude douches en plonzen in een ijskoude zee: koudwatertherapie – ook wel cold plunging genoemd – is dé nieuwste wellnesshype. Maar is het echt zo gezond als wordt beweerd?

Wijn en chips

Emoties hebben niet alleen invloed op onze mentale gezondheid, maar kunnen ook onze relatie met voedsel beïnvloeden. Na een stressvolle dag grijpen we vaak naar een glas wijn of een zak chips om ons beter te voelen. Dat biedt slechts tijdelijk verlichting, terwijl het echte probleem blijft bestaan. In plaats van je emoties weg te eten, is het belangrijk om te voelen wat je écht nodig hebt. Misschien is een goed gesprek of een wandeling wel effectiever dan die zak chips?

Volgens Prenen hoeven we onze emoties niet als vijanden te zien, nee, zelfs die moeilijke niet. Ze categoriseert emoties op basis van hun energie, volgens de bewustzijnsschaal van dr. David R. Hawkins. Emoties als liefde en vreugde hebben een hogere frequentie en dragen bij aan ons welzijn. Angst en woede hebben een lagere frequentie en kunnen ons blokkeren. Maar dat betekent niet dat het slechte of schadelijke emoties zijn. Ze geven ons juist waardevolle informatie. Door bewust stil te staan bij onze gevoelens en ze toe te laten, kunnen we onze energie verhogen en een emotioneel evenwicht bereiken.

Zogenaamd negatieve emoties, zoals onzekerheid, vragen simpelweg om aandacht. In plaats van ze te negeren, kunnen we ze gebruiken als een kompas. Onzekerheid kan wijzen op twijfel, bezorgdheid of een gebrek aan vertrouwen. Maar door actief op zoek te gaan naar feedback of informatie, kunnen we diezelfde onzekerheid omzetten in zelfvertrouwen. Emoties zijn geen vijand, maar vaak signalen die ons iets kunnen vertellen. Het is de kunst om ze te leren herkennen en ermee om te gaan.

Praktische tips

Als je je emoties begrijpt, kan je ermee aan de slag. Martine Prenen noemt als voorbeeld brandnetel, dat helpt om negatieve emoties, zoals schuldgevoelens, los te laten. Het kruid ondersteunt de lever en nieren, volgens Prenen de ‘laat de ellende maar los’-organen. Een techniek die je kunt gebruiken is de ‘5-4-3-2-1’-grondingstechniek die je helpt te concentreren op dat wat er op dat moment gebeurt en zo je gedachten tot rust te brengen als je overmatig bezorgd bent.