De onzichtbare strijd: hoe de overgang veel verder gaat dan opvliegers

Wanneer we aan de overgang denken, komen vaak opvliegers als eerste in gedachten. Maar de realiteit is dat deze hormonale transitie een veel bredere impact heeft op het lichaam en de geest van vrouwen. Van slapeloosheid en stemmingswisselingen tot blaasontstekingen en een constant gevoel van gejaagdheid – de lijst met klachten is lang en divers. Toch wordt de overgang vaak onderschat of verkeerd begrepen.

"Veel vrouwen herkennen hun klachten niet als overgangsgerelateerd, en artsen vaak ook niet," zegt podcastmaker en overgangsexpert Suzanne Rethans in gesprek met Nouveau. "Daardoor krijgen vrouwen verkeerde diagnoses of wordt hen verteld dat hun klachten ‘erbij horen’."

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Waarom worden overgangsklachten vaak niet herkend?

Veel symptomen van de overgang overlappen met andere aandoeningen, waardoor ze niet direct als overgangsgerelateerd worden gezien. Bovendien is er in de medische wereld lang weinig aandacht geweest voor dit onderwerp. "Vrouwen krijgen te horen dat ze zich er maar doorheen moeten slaan. Maar waarom zouden we dat accepteren, terwijl er behandelingen zijn die kunnen helpen?" zegt Rethans.

Een grote oorzaak van deze miskenning ligt in een onderzoek uit 2002, de WHI-studie. Deze studie stelde destijds dat hormoontherapie het risico op borstkanker en hart- en vaatziekten zou verhogen. "De media sprongen erop en de angst voor hormoontherapie werd enorm opgeblazen," legt Rethans uit.

Bekijk ook

Victoria Koblenko herkende zichzelf niet meer tijdens vervroegde overgang: 'Gewoon ontoerekeningsvatbaar' | Nouveau

Actrice Victoria Koblenko ging door een moeilijke tijd toen ze ontdekte dat ze in de vervroegde overgang zat. In gesprek met Fajah Lourens voor haar YouTube-serie I Am Present vertelt ze nu over de impact die de hormonen hadden op haar mentale gesteldheid.

"Er gingen echter een paar dingen mis. Ten eerste werd gebruikgemaakt van zware synthetische orale hormonen", somt ze op. "Jaren later bleek dat het progestageen in deze hormonen verantwoordelijk was voor een verhoogd risico op borstkanker. Bovendien moesten deze hormonen oraal worden ingenomen, waardoor ze in de lever werden gemetaboliseerd, wat het risico op trombose vergrootte. Dit was vooral een probleem bij vrouwen die al 15 jaar uit de menopauze waren en hart- en vaatziekten hadden – precies de groep waarop de onderzoeken werden uitgevoerd. De vraag was: zou hormoontherapie hun situatie verbeteren? Het antwoord was nee."

Suzanne benadrukt dat hormoontherapie het beste werkt als je er vóór de menopauze al mee begint of in ieder geval binnen 10 jaar daarna. "Daarbij is het essentieel om te werken met laag gedoseerde, bio-identieke hormonen (bij voorkeur via de huid). Deze worden door het lichaam herkend als lichaamseigen en behouden dezelfde moleculaire processen. Dán blijven de bloedvaten soepel, de botten sterk en het brein scherp."

Hoe kun je de overgang draaglijker maken?

De overgang is een onvermijdelijke fase, maar dat betekent niet dat vrouwen er machteloos tegenover staan. "Één op de tien vrouwen stopt met werken of neemt een minder verantwoordelijke baan met minder uren, omdat ze het niet meer aankunnen. Vrouwen met klachten verzuimen zes tot acht keer zo vaak dan vrouwen zonder klachten en dit kost het bedrijfsleven op dit moment 661 miljoen euro per jaar. En dat hoeft niet", stelt Suzanne.

Er zijn verschillende manieren om klachten te verlichten, zowel op natuurlijke wijze als met medische ondersteuning. "Je kunt echt veel doen om de impact van de overgang te verminderen, maar veel vrouwen weten dat niet," zegt Rethans

Een gezonde leefstijl kan een groot verschil maken. "Slaap, voeding en beweging spelen een cruciale rol," benadrukt Rethans. Slaap is vaak een probleem door hormonale schommelingen, maar een vast ritme en het vermijden van schermen voor het slapengaan kunnen helpen. Minder suiker en alcohol kunnen stemmingswisselingen en gewichtstoename tegengaan. "Alcohol kan opvliegers verergeren," zegt Rethans. "En suiker schommelt je bloedsuikerspiegel, wat je stemming beïnvloedt."

Regelmatig bewegen helpt niet alleen bij gewicht en stress, maar bevordert ook de aanmaak van serotonine, het ‘gelukshormoon’. Krachttraining en yoga kunnen hierbij bijzonder effectief zijn. "Boven je veertigste is het sowieso beter om krachttraining te doen, om de dichtheid van je botten te behouden én je spiermassa."

Daarnaast kan hormoonsuppletie voor veel vrouwen een uitkomst zijn. "Bio-identieke hormonen kunnen helpen om de hormonale balans te herstellen," legt Rethans uit. Lokale oestrogeentherapie, zoals Synapause, is bijvoorbeeld effectief tegen blaasontstekingen. "Vrouwen hoeven echt niet te blijven worstelen met klachten als er veilige oplossingen zijn."

Tijd voor meer erkenning en actie

De overgang is een levensfase die veel impact heeft, zowel fysiek als mentaal. Het is tijd dat we de klachten serieuzer nemen en erkennen dat het om meer gaat dan alleen opvliegers. Door bewuste keuzes te maken in leefstijl en medische ondersteuning, kunnen vrouwen niet alleen deze fase draaglijker maken, maar ook gezonder en energieker doorkomen.