Annemarie (46): ‘Mijn dochter zit in de gevangenis’

‘In het dorp ging het nieuws als een lopend vuurtje’

Oké, Annemarie (46) had weinig vertrouwen in de vriend van haar zestienjarige dochter. Maar ze had nooit kunnen bevroeden dat haar wat naïeve kind door zijn toedoen achter de tralies zou belanden.

‘Mijn man overleed een jaar na de geboorte van onze dochter. De opvoeding van Denise komt daardoor volledig op mij aan. Ik combineer een bijna-fulltimebaan in een delicatessenwinkel met de zorg voor haar. Eigenlijk ging dat al die tijd best goed. We wonen in een dorp vlak bij zee, waar iedereen elkaar kent – op z’n minst van gezicht.

'Ik maakte me weleens zorgen over haar naïviteit omdat het haar kwetsbaar maakt'

Als kind speelde Denise vaak buiten; ze zat op hockey en had een verzorgpony waar ze veel tijd bij doorbracht. Het was een lief en gezellig kind. Wel merkte ik toen al dat ze erg goedgelovig is. Ze kon bijvoorbeeld niet altijd goed inschatten of iemand een grapje maakte of niet. Ik maakte me weleens zorgen over haar naïviteit omdat het haar kwetsbaar maakt. Maar door mijn drukke baan had ik ook weer niet heel veel tijd om daarbij stil te staan.

'Toen ze me een paar weken later voorstelde aan Michael, kreeg ik een naar onderbuikgevoel'

Op een dag biechtte Denise tijdens het avondeten plots op dat ze via Instagram een leuke jongen had leren kennen. Het bleek een jongen van een andere school te zijn. Hij was zeventien en ik zag er in eerste instantie niet veel kwaads in. Maar toen ze me een paar weken later voorstelde aan Michael, kreeg ik een naar onderbuikgevoel. En naar mate de dag vorderde, werd mijn gevoel sterker.

'Ik wist dat aandringen een averechts effect zou hebben, dus liet ik het maar op z’n beloop'

Hij deed overdreven vriendelijk tegen mij, terwijl ik hoorde dat hij Denise op haar kamer commandeerde. Toen hij weg was, begon ik erover. Maar mijn dochter werd boos. Hij was juist geweldig. Ik wist dat aandringen een averechts effect zou hebben, dus liet ik het maar op z’n beloop. Tot ze op een gegeven moment tussen neus en lippen door vertelde dat hij een paar keer in aanraking was geweest met de politie wegens diefstal.

'Denise is net afgevoerd in een politiebusje, zei ze'

Ik zei dat ze onmiddellijk met hem moest kappen, maar ze was te verliefd om te gehoorzamen. Een paar maanden later vertelde ze dat een jongen uit haar klas verliefd op haar was. Ze vond het amusant dat hij haar ervan probeerde te overtuigen dat hij een veel betere partij voor haar was dan Michael. Zelf zag ze de jongen meer als broer. Maar Michael vond er niets geestigs aan toen hij het hoorde. Hij werd woest. Het weekend erna was ik bij een vriend in een andere stad toen ik werd gebeld door mijn beste vriendin. “Denise is net afgevoerd in een politiebusje”, zei ze. “Ik heb geen idee wat er aan de hand is.”

Pas in de rechtbank hoorde ik wat er precies was gebeurd. Ik was compleet in shock toen ik het mijn dochter aan de rechter hoorde vertellen. Michael had de jongen die achter zijn vriendin aanzat een ‘lesje willen leren’ en onder zijn leiding bedachten ze samen een plan. Denise vroeg de jongen of hij naar haar toe wilde komen.

'Hij greep de jongen met een nekklem vast, dreigde met een mes en eiste zijn portemonnee'

Ze wachtte hem op bij een bushalte in ons dorp en toen hij uitstapte, kwam Michael tevoorschijn van achter een geparkeerde auto. Hij droeg een soort bivakmuts, zodat alleen zijn ogen zichtbaar waren. Hij greep de jongen met een nekklem vast, dreigde met een mes en eiste zijn portemonnee. Nadat hij die had gegeven, stak Michael hem alsnog in zijn bovenbeen en rende hij hard weg. Toen de ambulance en de politie ter plaatse waren, loog Denise, zoals ze hadden afgesproken, dat ze de overvaller niet kende. 

De rechter legde mijn dochter een halfjaar jeugddetentie op wegens medeplichtigheid aan een roofoverval met geweldpleging. Ik kan de woede die me overviel nog steeds voelen. Michael had mijn wat onnozele, maar beschaafde meisje meegetrokken in de drek. Ik was compleet van de kaart.

'Flarden van wat er was gebeurd, bleven maar door mijn hoofd schieten'

Na Denises veroordeling heb ik twee weken niet geslapen, omdat ik vol adrenaline zat. Flarden van wat er was gebeurd, bleven maar door mijn hoofd schieten. Ik moest me ook ziek melden op mijn werk. Mijn beste vriendin heeft toen voor me gezorgd. Hoewel ik geen hap door mijn keel kreeg, kookte ze elke dag voor me. Ze adviseerde me ook over advocaten en ging mee naar de dokter om slaappillen te vragen.  

Ik kan me de eerste keer dat ik mijn dochter in de gevangenis bezocht nog goed herinneren. Na een treinreis van tweeënhalf uur liep ik over het bospad richting het jeugddetentiecentrum. In de verte zag ik een groot gebouw opdoemen. Het leek op een villa met een mooie tuin eromheen. Maar toen ik dichterbij kwam, zag ik de hoge hekken met schrik- en prikkeldraad.

Dit is een echte gevangenis, schoot door me heen, en hier zit mijn kind. Ik ging naar binnen en meldde me bij de receptie. Mijn sleutels en telefoon moest ik achterlaten in een locker, mijn riem moest voor ik door de metaaldetector mocht in een bakje. Ik moest mijn broek ophouden; van alle stress was ik kilo’s afgevallen. Er werd een stalen deur voor me opengedaan.

'Onze ogen kruisten elkaar kort, maar ze schreeuwde meteen “Waarom kijk je naar me?”

Het was allemaal heel indrukwekkend. In de wachtruimte lagen net als bij de dokter tijdschriften op tafel, en kleurplaten voor kinderen. Er zaten vijf andere mensen. Ik ging zitten, keek rond en liet mijn oog even rusten op een vrouw met een korte broek en een vaal shirt. Onze ogen kruisten elkaar kort, maar ze schreeuwde meteen “Waarom kijk je naar me?” Ik schrok me rot. Ik was in een totaal andere wereld terechtgekomen, eentje waar ik liever niets mee te maken had gehad.

Een andere stalen deur ging open. Twee bewakers haalden ons op. Een liep voorop, de ander achteraan, en zo liepen we naar de kantine. Onderweg zag ik meer detectiepoortjes met daarachter gangen naar klaslokalen. Dat dit allemaal nodig is, dacht ik.

'Dat meisje daar verderop links van je heeft haar vader en haar broer vermoord'

In de kantine zat Denise te wachten aan een tafeltje. “Wil je koffie, mam”, vroeg ze, terwijl ze opstond om naar de koffieautomaat te lopen. Ze zette twee plastic bekertjes op tafel en kwam naast me zitten. Even zwegen we. “Niet meteen kijken,” zei ze toen, “maar dat meisje daar verderop links van je heeft haar vader en haar broer vermoord.”

Vanuit mijn ooghoeken zag ik een knappe latina zitten. Ik zag ook een meisje met armen vol snijwonden. Het was schokkend.

Toen vroeg ik mijn dochter wat ik haar al die tijd al had willen vragen: “Denise, waarom heb je dit gedaan? Waarom?”

Ik vertelde dat haar oma ook enorm geschokt was. “Ik weet het niet, mama, maar ik was bang. Bang voor wat Michael me zou aandoe als ik niet meedeed.” Na een uur was het bezoekuur afgelopen. Denise stond op, omhelsde me en zei huilend: “Mam, ik hou onwijs veel van je en ik heb zo veel spijt van wat ik heb gedaan.”

'Op straat kijken mensen anders naar me en ik zie ze met elkaar smiespelen'

In het dorp ging het nieuws als een lopend vuurtje. Op straat kijken mensen anders naar me en ik zie ze met elkaar smiespelen: “Kijk, daar loopt ze.” Achter mijn rug bekritiseren ze mijn opvoedingsstijl. Ik zou niet streng genoeg zijn geweest. Ik voel me ontzettend kwetsbaar. Vooral omdat ik alleen ben. En ik ben gaan twijfelen aan mezelf. Heb ik inderdaad steken laten vallen?

Met sommige vriendinnen heb ik bijna geen contact meer. Ik kan niet met ze praten over de situatie omdat ik me schaam. Die schaamte wordt nog versterkt door hun afkeurende houding en de manier waarop ze naar me kijken. Maar er zijn ook mensen die me enorm steunen. Mijn moeder, mijn beste vriendin, mijn collega’s... Met hen is de band juist versterkt. Dat is een voordeel van deze situatie: je komt er heel snel achter wie je echte vrienden zijn.’

Foto (c) Getty Images

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in