Viroloog Marion Koopmans kijkt terug op 2020

'Corona is komende zomer niet weg, maar wel beheersbaarder.'

Als lid van het Outbreak Management Team was Marion Koopmans (64), de meest gezaghebbende viroloog van Nederland, tevens bijzonder hoogleraar in de virologie aan de Erasmus Universiteit, dit jaar dag in dag uit bezig met covid-19: "Ik heb het ervaren als een almaar voortrazende trein."

Ze kreeg veel bijval op sociale media, maar ook veel kritiek. Die kon haar het zwijgen niet opleggen, ze blijft waarschuwen en uitleggen, op basis van feiten. "Er is niet alleen sprake van een virusuitbraak, maar ook van een informatie-epidemie," zegt ze in De Telegraaf. "Het is natuurlijk zorgelijk als er opeens wijd en zijn geroepen gaat worden dat 'wetenschap ook maar een mening is.'"

Hoewel het virus het eerst toesloeg in het Chinese Wuhan, vindt Koopmans (ze gaat er half januari met een onderzoeksmissie heen) het te makkelijk alle schuld daar te leggen. "We hebben ook wel een beetje boter op ons hoofd omdat we zien dat groei en dichtheid van de bevolking problemen oplevert," zegt ze op Nu.nl.

"We weten: hoe dichter bevolkt, hoe groter de risico's. In Azië en Afrika zie je het hard gaan, maar kijk ook eens even naar onze kaart. Dat is ook een van de dichtst bevolkte gebieden van de wereld en we willen er ook nog eens allerlei dierhouderijen bij. Ja, levende dierenmarkten zijn een bekend risico, maar China is niet de enige plek waar dit kan gebeuren. Wij zijn ook niet zonder risico."

'We moeten echt grondiger doordenken: wat zijn de gevolgen van ons handelen?'

Hoe nu verder? "Laten we na deze crisis alsjeblieft niet teruggaan naar business as usual," zegt Koopmans. "We moeten echt grondiger doordenken: wat zijn de gevolgen van ons handelen? De kans op een nieuwe pandemie is echt serieus. We hebben grote waarschuwingen gezien. Deze pandemie, maar ook ebola en zika. Daar hadden we zelf wat minder last van, maar we moeten ons er echt beter op voorbereiden.

Dat we nu zo snel testen en er vaccins en inzichten over behandelingen zijn komt doordat we bouwen op onderzoeken naar SARS en MERS. Blijf dus vooral investeren, want there is more to come. Een jaar geleden werd nog gezegd: 'Kunnen we niet bezuinigen op testen en onderzoek naar virusinfecties, want waar hebben we het voor nodig?'"

'Ik denk dat we over een half jaar echt een heel ander beeld hebben, een ander leven'

En haar verwachtingen voor 2021? "Corona is komende zomer niet weg, maar wel veel beheersbaarder, denk ik. Ik maak me grote zorgen over de huidige situatie, maar ik denk dat we over een half jaar echt een heel ander beeld hebben, een ander leven. Met het vaccin en genoeg testcapaciteit gaan we een andere fase in. Een hoop mensen zullen met enige opluchting op vakantie kunnen gaan. Er is wat meer contact met elkaar mogelijk. Hoe ver we precies zijn vind ik lastig om in te schatten. Dat hangt echt af van hoe snel het vaccineren gaat en hoe goed de vaccins zijn. Ik verwacht niet dat er helemaal geen beperkingen meer zijn, maar we hebben dan wel beduidend meer ruimte."

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in