Iedereen heeft het over Fidan Ekiz!

Al een paar dagen in De Vooravond, exclusief in Nouveau. 

De kop is eraf en elke aflevering van De Vooravond wordt leuker, naarmate Fidan Ekiz (43) en haar co-presentator Renze Klamer de autocue laten voor wat het is. Zoals ze eerder al zei: "Een programma leiden, vind ik best leuk. Maar wel in de rol dat ik kan meepraten. Ik wil geen poppetje zijn dat de autocue leest. Dat voelt toch een beetje als presentatortje spelen."

(c) Brunopress

En dat moet ze ook vooral niet doen, want Fidan is geweldig als ze gewoon doet waar ze goed in is: kritisch, maar fair interviewen, met hart, ziel en zelfvertrouwen. Dat heeft ze in zich, na jaren waarin ze met vallen en opstaan het vak leerde, van onder andere Jeroen Pauw met wie ze Op1 presenteerde. Ze kijkt positief naar haar nieuwe rol in medialand: "Ik heb het meest geleerd van vallen en weer opstaan."

Eerder had Nouveau een exclusief interview met Fidan, dat we hier graag met je delen:

We zitten nog middenin de coronacrisis als we videobellen. Ik vanuit mijn werkkamer, Fidan Ekiz van­uit de hare in hartje Rotterdam, waar ze woont met haar zoontje Ferran van zes. Ze draagt een donkerblauw jogging­jasje en vertelt lachend dat haar moeder dat helemaal niks vindt. ‘Als ze me zo ziet, zegt ze: “Wees eens wat meer als je moe­der!” Zelf maakt ze zich elke dag mooi.’

Dat ze er op dat moment zo casual bij liep, had alles te maken met de beperkende maatregelen rond het coronavirus. Want belangstelling voor uiterlijkheden heeft ze wel degelijk. ‘Ik mis het enorm: winkelen, leuke dinge­tjes kopen om te dragen, make-up en zo. Lekker belangrijk, kun je zeggen, maar ik word daar gelukkig van. Als ik mooi was gemaakt voor Op1, het enige moment in de week dat ik er echt goed uitzag, dacht ik na afloop van de uitzending ook altijd: wáár zijn de feestjes waar ik heen kan?!’

Het is Ekiz ten voeten uit: goudeerlijk, hart op de tong en overrompelend natuurlijk, wat door elk scherm heen voelbaar is. Niet direct het ideale type voor de ‘intelligente lockdown’ die ook haar leven behoorlijk overhoop heeft gehaald. Ze bereidde zich voor op het nieuwe programma, maar verder lag alles wat ze normaliter doet, lezingen geven, debatten leiden, werken aan documentaires, stil. Het kluizenaarsleven dat ze naar eigen zeggen leidde, had zo zijn voordelen. ‘Gewoonlijk ben ik altijd aan het rennen, dus het is goed dat ik nu meer rust heb," zei ze. "En meer tijd voor mijn zoontje.’

'Ik heb wel last van huidhonger'

Maar dat ze beperkt werd in het contact met haar moe­der, deed pijn. ‘We zien elkaar weer in leven­den lijve, en niet meer alleen via Facetime, maar we houden nog wel afstand. Terwijl ik heel fysiek ingesteld ben, wil aanraken, knuffelen. Huidhonger schijnt het te heten, dáár heb ik last van. Al weet ik dat het niet anders kan. Mijn moeder is zeventig en gelukkig fit en gezond, maar ik heb bij Op1 genoeg gesprekken over corona gevoerd om te weten dat je zomaar in een horrorfilm terecht kunt komen. Dus ben ik megavoor­zichtig.’

Fidan Ekiz heeft zich inmiddels in vrijwel alle takken van de journalistiek gepro­fileerd. Ze was correspondent in Istanboel, maakte veelgeroemde documentaireseries over persvrijheid en Turkse gezinnen die naar Nederland emigreerden, is columnist voor onder andere het Algemeen Dagblad en presenteerde van september 2018 tot december 2019 De Nieuwe Maan, een weke­lijkse tv-talkshow ‘met een scherp oog voor ontwikkelingen rondom de multiculturele samenleving’. Als kind van Turkse immigranten en kenner van de Turkse samenle­ving was ze niet te beroerd om zelf stelling te nemen in het debat aan tafel. Met een stroom aan bedreigingen en intimidaties als gevolg.

‘Het waren geen doodsbedreigingen, hoor,’ zegt ze relativerend. ‘Ik ben ook niet daar­om opgestapt. Al was het wel akelig om gedemoniseerd te worden, hardnekkig in een frame te worden gestopt waarin ik totaal niet thuishoor. Dat ik kritisch ben op de politieke islam en het geen goed idee vind om klakkeloos achter Erdogan aan te lopen of haatpredikers naar Nederland te halen, maakt me immers nog geen voor­stander van racisme en discriminatie.’ Intussen ziet ze om zich heen een toene­mende segregatie. ‘Terwijl we ons juist naar elkaar toe moeten bewegen in de samenle­ving, met inspanningen van beide kanten. En ja, die mening draag ik ook uit. Nog steeds.'

Ben je weleens bang?

‘Nee. Ook niet toen ik De Nieuwe Maan presenteerde. Mijn eerste gedachte is toch: waaróm doen mensen al die moeite om mij te bedreigen en te intimideren, wat zit erachter? Mijn nieuwsgierigheid overheerst altijd. Bovendien: ik ben journalist geworden vanuit een diepe overtuiging dat je vrij moet zijn om te zeggen wat je vindt. We hebben de luxe dat dat kan in dit land, dus ik zou het mezelf kwalijk nemen als ik die vrijheid niet benutte.’

Heb je zelf ooit last gehad van discriminatie?

‘Nee, niet echt, al heb ik vroeger wel opmerkingen gekregen als: “Zo gaat dat toch in jullie cultuur?!” En in het begin van mijn carrière waren er ook mensen die suggereerden dat ik ergens was aangenomen omdat ik Turks ben en dus profiteerde van positieve discriminatie. Best een lastige, want het is ongetwijfeld waar dat ik soms mede word ingezet vanwege mijn afkomst, mijn uiterlijk, het feit dat ik een vrouw ben. Laten we het niet mooier maken dan het is. Maar dat sluit niet uit dat ik ook capaciteiten heb. Ik zeg altijd: als ik het niet had gekund, had ik het nooit zo ver geschopt.’

Je zei ooit dat je iets van jezelf herkende in schrijfster Franca Treur. Hoe bedoelde je dat?

‘Zij komt uit een streng gereformeerd milieu in Zeeland, ik ben opgegroeid in een net zo hechte en tegelijkertijd benauwende moslimgemeenschap in het plaatsje Rozenburg, in het Botlekgebied bij Rotterdam. De sociale controle was er enorm en er golden bepaalde regels, waarvan nooit helemaal duidelijk was of ze voortvloeiden uit de religie of uit de patriarchale eercultuur.