Cisca Dresselhuys: 'Artsen kunnen nog aardig wat bijleren in empathie'

Wat zijn jouw ervaringen met artsen, qua invoelend vermogen? 

In de Volkskrant stond een mooie reportage over zieke artsen. Onderwerp van het verhaal was: zijn zij betere artsen (geworden) dan hun collega’s, die wel veel van bepaalde ziektes weten, maar niet uit eigen ondervinding? De zieke of ex-zieke artsen vonden zichzelf betere behandelaars nadat zij patiënt werden. Ze vergeleken zichzelf daarbij niet met gezonde collega’s, maar met zichzelf vóór hun ziekte.

Zo vertelt een vrouwelijke internist met diabetes hoe ze veel meer begrip heeft gekregen voor haar patiënten met suikerziekte. Die soms slordig zijn met hun insuline-injecties en hun eetpatroon, waardoor ze wel eens een hypo krijgen. Daar kun je van zeggen: eigen schuld, dikke bult. Maar zij weet inmiddels uit eigen ervaring dat zo’n hypo je kan overkomen, omdat die door allerlei factoren, zoals stress, voeding en warmte, opgeroepen kan worden.

Hoe worden artsen eigenlijk opgeleid tot invoelende vakmensen? Dat schijnt te gebeuren door lessen van medisch psychologen, die, volgens de in het verhaal geïnterviewde zieke artsen, 'nog nooit een patiënt gezien hebben'. Zij vinden het veel beter dat zijzelf, of andere dokters met een aandoening, worden ingeschakeld bij de opleiding.

Zelf vind ik het altijd erg fijn om een tandarts te hebben die wat kronen of een brug in zijn mond heeft. Die weet tenminste wat pijn is. En toen mijn huisarts vertelde, dat hij een nieuwe heup moest hebben, zei ik: "Hè, wat akelig", maar ik dacht stiekem: mooi zo.

Het probleem hoe artsen opgeleid worden tot deskundige, maar ook empathische vakmensen, is niet nieuw. Ik herinner me uit de jaren zeventig een experiment van de Groningse Universiteit. In die bloeitijd van de Tweede Feministische Golf ging het erom hoe mannelijk artsen (de medische stand bestond in die tijd voor het grootste deel uit mannen) moesten omgaan met hun vrouwelijke patiënten.

Een van de vervelendste onderzoeken voor vrouwen is nog altijd het inwendige onderzoek van de baarmoeder. Met hun benen in de beugels liggen ze daar in afwachting van die akelige 'eendenbek'. Aardige artsen verwarmen dat stalen instrument door het onder de warme kraan te houden, botterikken steken het letterlijk ijskoud in je vagina. De Groningse medische faculteit had juist dit vervelende onderzoek uitgekozen om mannelijke studenten te laten voelen hoe het voor vrouwen is om dat te moeten ondergaan.

Ik werkte nog bij Opzij en reken maar dat wij er benieuwd naar waren, hoe vrouwen met meer empathie behandeld zouden worden door de medische stand. Een van onze redactrices, zelf afgestudeerd huisarts, reisde af naar Groningen. Met verbazing zag zij wat het experiment inhield, mannelijke studenten gingen op de behandeltafel liggen en legden hun benen in de beugels, zogenaamd klaar voor een inwendig onderzoek. Heel vreemd was dat zij daarbij hun spijkerbroek aanhielden. Het enige wat ze zo leerden, was hoe het is om met gespreide benen omhoog te moeten liggen.

Ach, het was goed bedoeld, maar het sloeg natuurlijk nergens op.

Er viel - en valt - nog veel te leren.

Deze column was eerder te lezen op Meer over Medisch

Foto (c) ANP

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in