Voor leuke 40+ vrouwen met stijl

Koningin Paola: 'We hadden de kinderen meer genegenheid moeten tonen'

De oud-koningin van België is pijnlijk eerlijk in documentaire. Als royal kun je bij interviews eisen stellen, vragen schrappen en spinnen tot je zo positief mogelijk geframed bent. Koningin Paola van België (84) kiest er in de  RTBF-documentaire 'Paola, côté jardin' voor dat allemaal niet te doe...

Koningin Paola: 'We hadden de kinderen meer genegenheid moeten tonen'

De oud-koningin van België is pijnlijk eerlijk in documentaire.

Als royal kun je bij interviews eisen stellen, vragen schrappen en spinnen tot je zo positief mogelijk geframed bent. Koningin Paola van België (84) kiest er in de  RTBF-documentaire 'Paola, côté jardin' voor dat allemaal niet te doen.

Ze is pijnlijk eerlijk over de moeilijkheden in haar huwelijk en de fouten die ze als moeder heeft gemaakt: "Jammer dat we het niet kunnen overdoen, het is belangrijk om genegenheid te tonen aan je kinderen."

Het levert een zeldzaam eerlijk portret op van een vrouw die terugkijkt op haar leven en het niet mooier maakt dan het is.

Als prinses Claire wordt gevraagd wat ze waardeert in haar schoonmoeder, zegt ze: "Haar échte kant. Ze is rechtuit, niet diplomatisch. En onbedoeld komt dat soms aan."

Het is nogal een plottwist, want in haar jaren als koningin was Paola vooral vaag, iets waar haar functie overigens ook om vroeg. Een paar highlights uit de docu:

Volgens Paola hadden Albert en zij beter meer tijd kunnen nemen om elkaar te leren kennen. "We waren onze adolescentie nog niet helemaal ontgroeid. We waren allebei nog erg jong en we stapten de wereld in zonder er veel van te weten."

Toen hij zijn aanzoek wilde doen, huurde Albert een auto om een tochtje rond Rome te maken. Hij zorgde ervoor dat Paola aan het stuur zat, vertelt hij: "Dan kon ze mij geen klap geven op het moment dat ik de aanzoek deed."

Haar antwoord verraste Albert: "Laat me even nadenken. Ik wil er eventueel wel mee instemmen om met je te trouwen, maar ik wil zeker nooit koningin worden."

Waarom niet? vroeg Albert verbaasd. "Er zijn zoveel koninklijke koppen gerold", zei Paola. "Kijk naar de Franse Revolutie. Ik wil niet dat mijn hoofd er afgehakt wordt, zoals bij de echtgenote van die arme Lodewijk XVI." 

Paola geeft nu toe dat het een grapje was. Maar daarmee gaf ze aan dat ze wat meer tijd wilde om rustig aan de gedachte te wennen, en ook om elkaar beter te leren kennen. Dat was haar niet gegund.

De aankomst in België moet overweldigend zijn geweest. Er was massale media-aandacht en aan hysterie grenzende bewondering, maar aan de andere kant ook opeens beperkingen, een zeer streng protocol. Ze werd voortdurend beoordeeld en bekritiseerd, omdat spreken in het openbaar niet zo goed bij haar paste en haar beheersing van het Nederlands maar niet wilde vlotten.

Over de taal leren zegt ze: "En toen moest ik ook Nederlands leren. Dat was echt afzien. Ik heb ongelofelijke inspanningen gedaan waar niemand iets van weet."

Een jaar na hun huwelijk trouwt koning Boudewijn met koningin Fabiola. Paola en Albert krijgen te horen dat ze nu wat meer op de achtergrond moeten verdwijnen. Albert gaat vaak naar het buitenland met handelsmissies.

Paola zit in de jaren daarna alleen thuis (nou ja, met een legertje personeel) met de drie kinderen die er in snel tempo gekomen zijn. "Ik had geen echte rol meer, behalve dan de kinderen. Ik moest mijn leven herdenken."

Het is bekend hoe dat afliep: zowel Paola als Albert zochten elders aandacht en genegenheid en hun kinderen Filip, Astrid en Laurent waren daar de dupe van.

Albert spreekt er openhartig over: "Mijn vader was erg streng, en ik deed hem na, ik was ook heel autoritair met Filip. Toen was er een arts die zei: "Het gaat helemaal niet goed met uw zoon. Hij wordt ziek als u zo doorgaat." Mijn reactie was om hem los te laten. Ik had het anders moeten aanpakken. Maar op dat moment heb ik mijn interesse voor hem laten varen."

De zorg en aandacht werden gedelegeerd naar nanny’s, gouvernantes en priveleraren. "We zaten op een scharniermoment, toen de tijdsgeest omsloeg. Jonge ouders gingen daarna zélf veel meer tijd besteden aan hun kinderen" zeggen Paola (hier in een zeldzaam één op één momentje met dochter Astrid) en Albert. 

"En wij waren écht op weg naar een scheiding, als we ons niet op tijd herpakt hadden", zegt Paola. "Het is jammer dat we het niet kunnen overdoen. Ik begrijp nu hoe belangrijk het is om genegenheid te tonen aan je kinderen. Ik zocht ook mijn weg. Je wordt niet zomaar ouder van de ene dag op de andere."

Het is de periode waarin Albert een langdurige verhouding heeft met Sybille de Selys Longchamps, met wie hij een dochter krijgt: Delphine. De documentaire gaat daar niet op in, de naam van Delphine valt nergens.

Wel komt een foto aan bod, waarop Paola ergens aan een strand loopt in het gezelschap van een man die zijn arm om haar middel legt  - en het is niet Albert. 

'Ik heb nergens spijt van. Je ne regrette rien'

"Ik voel me daar niet schuldig over" zegt Paola zonder aarzeling. "Het is de foto van een moment toen het écht niet ging. Dat was een beetje een egoïstische liefde. Dat zou ik onder gelijke omstandigheden niet meer doen. Maar ik heb nergens spijt van. Je ne regrette rien."

"Ik was niet gelukkig" zegt ze. "Ik heb een tijd van alles afstand genomen. Ik ben veel alleen geweest, tien jaar lang, tussen de jaren 70 en 80. Ik was heel ongelukkig en verdrietig. En er was dat gevaar van een scheiding."

Een bijeenkomst om die scheiding te regelen, levert het kantelpunt in de relatie. "De advocaten zeiden: als u gaat scheiden, gaan de kinderen naar u, niet naar uw vrouw," zegt Albert. "Dat heb ik niet geaccepteerd. Dat is niet juist. Kinderen hebben recht op hun moeder. Dat was mijn eerste reactie, en daar is de rest uit voortgekomen."

Stap voor stap komt de verzoening, groeien ze weer naar elkaar toe. "Je moet het tijd geven. En dan spelen andere dingen. Er is geen haast meer, het gaat niet meer zo dringend om seks, er is tederheid. En dat is goed." zegt Paola.

"We verheugen ons nu als we zien hoe magnifiek onze kinderen het doen, ook al hebben ze problemen gehad." zegt koning Albert. "Ze hebben allemaal hun kinderen uitstekend opgevoed."

De kinderen in kwestie vertellen ook hoe zij dat allemaal hebben beleefd, Astrid en Filip zelfs terwijl ze naast hun moeder zitten.

(c) RTBF

"Het is geen geheim, we hebben eronder geleden", zegt prinses Astrid. "Maar ik hou van mijn ouders. En ik bewonder mijn moeder. Op alle moeilijke momenten was ze buitengewoon. Een grande dame, ze zei nooit iets slechts over iemand. Dat moet ik nog leren." Ze wordt emotioneel als ze daaraan toevoegt: "Ik hou enorm veel van haar. Ik ben heel erg aan haar gehecht, echt waar."

Net als schoonzus Claire vermeldt koning Filip hoe rechtuit zijn moeder is. "Ze is non-conformist" zegt hij: "en heel creatief, ze neemt veel initiatief. Maar vooral non-conformist."

"We zijn als kinderen natuurlijk getuige geweest van moeilijke dingen, dingen die moeilijk waren voor de hele familie", zegt Filip tegen zijn ouders, in hun woonkamer in kasteel Belvédère, met koningin Mathilde erbij. 

'We hebben er allemaal veel onder geleden. Maar vandaag zijn jullie gelukkig'

Hij is eerlijk én mild: "We hebben er allemaal veel onder geleden. Maar vandaag zijn jullie gelukkig. En dat is toch een overwinning."

(c) RTBF

"Je moet dat écht willen. Dat is moedig. En dat gaat niet vanzelf. Die verzoening en die vergeving, dat is van het moeilijkste wat er bestaat, maar ook van het meest grootse."

(c) Stichting prins Laurent

Zelfs bij prins Laurent, die de moeilijkste relatie met zijn ouders heeft, kan er een compliment af: "Wat ik graag zou willen dat mijn kinderen van haar overnemen, is haar 'drive', de wil om dingen tot op het eind te verwezenlijken. Een passie hebben. Dat is iets wat je sterker maakt in het leven."

'Paola, côté jardin' is op vrijdag 18 februari te zien op de RTBF en wordt zondag 20 februari uitgezonden op België Eén.

Foto's (c) Getty Images, tenzij anders aangegeven

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in