Máxima: hét interview

Majesteit deelt lief en leed (en hartzeer).

"Vijftig worden. Niet niks." Met die woorden laat HM Matthijs van Nieuwkerk binnen in Huis ten Bosch. Ze praten wat, onder andere over de inrichting (waarover morgen meer op Nouveau.nl, want dat WILLEN we natuurlijk weten).

In Majesteits werkkamer, de oude werkkamer van haar geliefde prins Claus gaan de twee wat onwennig zitten aan een licht wiebelende tafel. Het ijs moet gebroken. Met een foto van de koning die Máxima heel mooi vindt, maar Matthijs 'heel apart'. Schalks, zegt hij. Dat woord kent Máxima niet. "Ik leer nog elke keer iets nieuws", zegt ze over onze taal.

Cadeautje

Matthijs heeft een dichtbundel meegenomen van Pablo Neruda, uit Máxima's geboortejaar. Ze leest een stukje in het (prachtig Spaans) voor en beloont Matthijs met een bundel uit haar eigen bibliotheek, van Louise Glück. Ze houdt van poëzie, vertelt ze.

“Ik vind poëzie lezen heel rustgevend. Heb ik een half uurtje dan open ik zo’n bundel, in de slaapkamer, soms heb ik een klein boekje in mijn tas. Dat geeft een beetje rust."

'Dat klopt wel'

Het boek van Marcia Luyten komt vrijwel direct ter sprake. Nee, Máxima heeft het niet gelezen, en gaat dat ook niet doen. "Niets ten nadele van alle schrijvers die over mij schrijven, maar ik vind het hartstikke moeilijk om over mezelf te lezen. Ik vind het fantastisch wat ze heeft gedaan, maar het is toch een kijk van een buitenpersoon. Zo kijk ik naar mezelf niet."

Bovendien, stelt Majesteit: "Ik leef in het vandaag. Ik hou me niet zoveel bezig met mijn verleden."

Helemaal ontsnappen aan het boek van La Luyten laat Van Nieuwkerk haar overigens niet. Hij leest de laatste zinnen voor, een verhaal over een vriendin met tarotkaarten die haar een prins voorspelt. Máxima grimast maar geeft toe dat het verhaal zeker deels klopt.

"Zij had het over een contract, een man ergens in Europa. Ik vond het heel verwarrend allemaal. Ik dacht dat ik hoogstwaarschijnlijk niet zou trouwen. Ik vond het moeilijk dat ik een persoon zou ontmoeten die net zo verliefd op mij zou zijn als ik op hem, dat de timing goed zou zijn. Best gecompliceerd. Ik wilde investeren in mijn werk, mijn passies. Daar moest ik voldoening uit halen. Niet uit huisje-boompje-beestje."

Sevilla

In Sevilla sloeg de vonk over tussen Máxima en de kroonprins, dat is publiek bezit. Het begon, zo stelt Máxima zelf, met een 'bijzondere blik'. "Hij keek me heel slecht aan. Zo van: waarom kijk jij zo naar mij? Ik had daar gewoon helemaal geen begrip voor. Wie denkt hij dat hij is, als ik foto’s wil maken, maak ik gewoon foto’s."

Ineens kwam Nederland op haar radar. Een onbekend land. "Ik wist over de kunst, Rotterdam, natuurlijk tulpen, molens, etc. etc. Maar ik was er nog nooit geweest."

Ze wilde, zo herhaalt ze al eens vaker, er eigenlijk ver van blijven. "Maar mijn man, als u hem een beetje kent, hij is persisent. Ik vond hem heel leuk. Maar ik bleef in New York, kijken, is de relatie wel wat? Is de persoon iets voor me? Dat groeide en groeide. Ik vond het interessant. Toen het verder ging, als ik dit echt wil, moet ik echt veel meer weten. En toen ben ik begonnen met Nederlandse les, in New York. Stapje voor stapje… de grote stap was dat ik dichterbij Nederland moest komen wonen."

Bitterballen

Majesteit vertelt over haar entree in Nederland. Was het een heftige keuze voor het leven in zo'n intense rol? "Ik was voorbij de keuze", aldus HM. "Als je eenmaal echt verliefd bent op iemand, dan neem je zijn liefde over voor zijn land, zijn werk. Natuurlijk vond ik hem fascinerend. Ik vond het niet moeilijk om veel over Nederland te lezen en te horen. Ik heb het opgenomen als een grote reis."

Ze vertelt verhalen over een tocht door het land, bepruikt en wel om maar niet gespot te worden. Over middagen in cafés. "Bitterballen eten. Mijn Nederlands even oefenen."

Maar er komen ook tranen in haar mooie ogen. Als Van Nieuwkerk vraagt naar haar huwelijk, of het ondanks de afwezigheid van haar beide ouders wel de gelukkigste dag uit haar leven was. 

"Ja, aan de ene kant wel maar zoals u zegt: tegenstrijdig. Maar ja het leven is tegenstrijdig. We krijgen niet alles wat we willen." Heeft ze daar geen nare bijsmaak van gekregen voor ons land. Welnee. "De Nederlander heeft principes. En Nederland rekent een dochter niet aan wat haar vader mogelijk heeft gedaan."

En dan met de tranen nog prikkend achter haar ogen wordt ze gevraagd naar De Traan. Máxima, lachend: "Alsjeblieft, niet nu."

Ze vervolgt vrolijker. Relativerend. "In de repetitie was ik in een zee van tranen. Ik was heel blij dat ik maar één traan heb gelaten." En: "Met dat liedje nam ik mijn hele verleden mee."

Ze vervolgt wat lichter. Hoe vaak heeft ze dat moment eigenlijk al gezien? "Nou, we keken een keertje tien jaar geleden en op televisie kwam weer de hele traan. En Amalia keek naar mijn man en zei: 'Papa wat heb je gedaan dat ze moest huilen?'."

Bovendien stond ze niet alleen, wijst ze aan. "Kijk, mijn vriendinnen huilen ook allemaal, daarachter. De Nederlanders trokken overal zakdoeken voor alle Argentijnen die gingen huilen."

Werkende koningin

Stel dat ze onze kroonprins niet was tegengekomen, wat dan? Máxima: "Ik was bezig met wat ik zou doen voor de rest van mijn leven. Op mijn veertiende had ik besloten economie te gaan studeren, ik wilde de wereld economisch beter maken. Ik had zoveel meegemaakt in Argentinië, ik wilde er iets aan doen. Het is de gouden vraag, wat had ik gedaan. Ik denk iets in ontwikkeling, misschien ondernemer."

Moest ze vechten om naast haar ceremoniële taken ook iets anders te kunnen doen? "Nee, helemaal niet. Het is gewoon langzaam begonnen, ik moest Nederland leren kennen en mezelf vinden in Nederland. Beetje bij beetje, die behoefte was heel sterk, ik ben kleine dingen gaan doen en het is gaan groeien."

Inés

De camera zoomt in op een oude foto van een jonge Máxima met haar jongste zusje, Inés. Die in 2018 zelfmoord pleegde. Het spoorde Máxima aan om meer focus te proberen te leggen op de geestelijke gezondheidszorg, dus natuurlijk is ook dit onderwerp vanavond bespreekbaar.

Máxima: "Onze ervaring met mijn zusje was, we wisten al acht, negen jaar voor haar dood dat zij niet oké was. Er hing een taboe, we praatten er niet over, we wisten niet hoe we haar beter konden helpen. Ze had een depressie en een persoonlijkheidsstoornis. We hebben met ons beste kunnen geprobeerd haar te helpen. Maar professioneel ben je niet. Ze is een paar keer echt opgenomen."

Een emotioneel onderwerp, zoveel is duidelijk. "Ze had beter geholpen moeten worden door ons, maar in die tijd wisten we niet beter. Wat ik heb geleerd is: nu ik zelf deze ervaring heb gehad moet ik die gebruiken zodat anderen die niet hebben. Als iemand in familie zelfmoord pleegt is het niet alleen verdriet en frustratie, er komt van alles bij. Van angst, van schaamte. Het is ietsjes gecompliceerder dan een normale dood."

Verwijt ze zichzelf iets? "Dat niet, ik heb echt heel veel gedaan, maar had ik misschien nog meer kunnen doen."

Van Nieuwkerk duwt door. Ze heeft gezongen op de begrafenis, weet hij. Bob Dylan, Knocking on Heavens Door. Weer verschijnen er, heel subtiel en knap weggehouden, tranen achter haar ogen.

"We zongen heel veel samen, dus het was een goede manier om van haar afscheid te nemen. Als ik aan haar denk, het heeft me een paar jaar gekost, maar ik denk aan haar met een hele grote glimlach."

Bij terugkeer in Nederland gaf Majesteit deze toespraak, die ook nog even bekeken wordt in Huis ten Bosch:

"Het was zo dubbel", zegt ze er nu zelf over. "Je gaat naar een plek waar mensen hopen zich te genezen en je zusje stapt uit het leven omdat zij geen andere weg ziet. Zo’n contrast. Dat geeft ook nog vrede dat ze nu in vrede is. Zij vond het de enige way out. Ze had zoveel talenten maar ze zag het zelf niet."

De grote opdracht

En dan de VN, toch hetgeen we Máxima het best van kennen, naast haar koninginschap. Wat dacht ze toen ze in 2009 speciaal pleitbezorger werd? Máxima: "Het was niet zomaar, ik ben begonnen als adviseur, ik heb een groep geleid, het is zo gegroeid, niet van de ene op de andere dag. Er was een goede samenwerking en die werd elke keer groter."

En ook: "Het was een grote eer voor mij dat ik zo’n verantwoordelijkheid kreeg, met dankbaarheid voor de overheid die mij steunt daarin. Daar ben ik heel dankbaar voor."

Dat er deuren voor haar opengaan die voor anderen gesloten blijven, laat ze voor zich werken. Majesteit: "Dat is onze macht, denk ik. Die niet geschreven is. Omdat wij komen, komen mensen bijeen en lossen ze dingen op, praten ze met elkaar. Dat wil je steeds meer."

Griekenland en die boot

Natuurlijk wordt ook Griekenland en de dalende populariteit van het koningshuis aangehaald, redelijk onuitputtelijk zelfs. Máxima zegt er het volgende over: "Ik volg niet zoveel de populariteit. Als u het over Griekenland wil hebben: dat doet pijn in mijn hart. Ik werk heel hard om dingen te bereiken. En een vakantie die niet zoveel voor ons betekende, die zoveel doet… dat doet me pijn. Juist meer een reden om nu te focussen op ons werk."

Na enige doorvraag stelt ze het als volgt: "Wij hadden onze agenda natuurlijk en we hebben van het begin van de pandemie gefocust op wat er kon, niet op wat er niet kon. Het mocht nog steeds, naar Griekenland, naar ons eigen huis. We dachten: het kan nog steeds. Het was een inschattingsfout om te denken in wat er wel kan in plaats van in de beperkingen."

En die boot van twee miljoen, tja, wat kan ze erover zeggen eigenlijk? Máxima slaat zich er kranig doorheen. "Hoge bomen vangen heel veel wind. Alles wat wij doen wordt gezien. Het is iets wat mijn man heel graag wilde hebben en ik gun hem dat wel. Dat mag niet afdoen van al het werk dat hij voor Nederland doet."

"Dat mensen over ons iets willen zeggen, dat is inherent aan onze positie en dat zal altijd zo blijven. Wij moeten focussen op ons werk en naar de toekomst kijken."

Amalia, Alexia en Ariane

Prettiger voor Majesteit zijn vragen over haar drie meiden op wie ze zó ontzettend trots is.

Over Amalia zegt ze, tekenend voor wat voor moeder ze is: "Ik zie haar niet als de toekomstige koningin, maar als mijn kleine baby. Een meisje dat het heel goed doet, heel verantwoordelijk is, ze beseft haar toekomst maar gaat daar heel goed mee om. Ze is een heerlijk mens."

Denkt ze wel eens: 'Arm kind.' "Weet u, ik denk dat ze het heel goed aankan in de toekomst en ze zal haar eigen manier vinden om dit in te vullen. Het is zeker niet makkelijk. Het leven van onze kinderen staat in de spotlights. Dat brengt zijn uitdagingen. Maar ook enorm veel leuke en mooie dingen, de kans om iets te betekenen voor anderen, om iets te veranderen. Ik ben er zeker van dat zij haar passies kan ontwikkelen. Het is een meisje met heel veel talenten, die kan dat aan."

Social media en fouten maken

De prinsessen navigeren dat leven in de spotlights tot dusver prima, maar Máxima praat ook over het nut van fouten maken. "Hoe geven we hen vrijheid zodat ze fouten kunnen maken? Je wilt ze die ruimte gunnen om sterke dames te worden maar tegelijkertijd veiligheid dat die fouten niet te groot zijn. Die balans is zo belangrijk."

Zou ze voor hen niet de vrijheid willen die ze zelf in haar jeugd had? "Vrijheid is ook iets mentaals", zegt ze. "Ik denk niet in beperkingen, ik denk in mogelijkheden. Dat hebben we onze kinderen ook meegegeven. We richten ons op wat er mogelijk is. Ook voor Amalia, zij kan zich richten op heel veel verschillende zaken. Ik ben heel nieuwsgierig wat ze uiteindelijk zal gaan doen."

Prinsessentoekomst

En de andere twee dochters? "Die weten het nog niet, wat ze gaan doen. En dat vind ik ook goed. Ze moeten echt beslissen als ze eraan toe zijn. Alexia gaat naar Wales. Het is echt een schat en een geweldige dochter. Maar ze wil meer vrijheid. Ze heeft van mij die nieuwsgierigheid, ze wil nieuwe dingen ontdekken en daarna hier gaan studeren."

Over Ariane: "Het is ongelooflijk om te zien hoe drie dochters die in 3,5 jaar van elkaar zijn geboren zó anders kunnen zijn. Ariane doet het heel goed op school, is ongelooflijk lief, heel vrouwelijk, heel krachtig, etherisch. Ze heeft ongelooflijk veel talenten. En daar gaat het uiteindelijk om. Dat ze zich ontwikkelt."

Een beetje ambitie is, uiteraard, geen van de meiden vreemd. Máxima: "Ik vind ambitieuze vrouwen heel belangrijk. Vorig jaar bij een fotosessie met mijn man werd hij gevraagd hoe het is om getrouwd te zijn met ambitieuze vrouw. Daar was ik wel een beetje verrast over, dat zou mij nooit gevraagd worden. Er is werk aan de winkel, daarom werk ik nog steeds zodat vrouwen hoger kunnen komen. Als ze dat niet willen prima, maar de keuzevrijheid, de mogelijkheid om jezelf in wat je wil doen heel veel vreugde te geven moet er zijn."

En dan... Willem-Alexander.

De tranen keren terug als Majesteit gevraagd wordt naar haar man. Dan spreekt ze misschien wel de mooiste woorden van heel haar interview. "Los van de vader van mijn kinderen is hij mijn anker. Hij houdt me scherp, duwt me en prikkelt me om echt mijn werk te doen maar houdt me tegelijk vast. Die combinatie vind ik fantastisch. Natuurlijk hebben we het heel fijn samen, met onze kinderen. Hij is een hele goede vader, heeft heel veel humor. Hij is een enorme steun."

Een interview voor in de geschiedenisboeken. Wij hebben genoten.

Beeld: Brunopress

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in