Wat zijn onze nieuwe UNESCO limes en wat kunnen we ermee?

We wisten niet eens dat Nederland ze had!

Het is zo'n bericht waarvan je denkt dat ze het over limoenen hebben. De restanten van de Neder-Germaanse Limes, de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk, worden toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van Unesco.

Nederland en Duitsland hadden de tweeduizend jaar oude grens gezamenlijk ingediend bij de VN-cultuurorganisatie.

(c) Zevenaar

Gisteren besloot Unesco al de Koloniën van Weldadigheid toe te voegen. De al bestaande vermelding van de Stelling van Amsterdam werd uitgebreid met hóppa – de hele Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Naast prestige en erkenning leidt zo'n vermelding ook tot een reeks verplichtingen om het erfgoed te beschermen volgens strikte Unesco-standaarden.

Fort Meinerswijk bij Arnhem

Goed, even terug naar de Limes: in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, staan die al op de Werelderfgoedlijst. De beslissing over een eventuele vermelding van restanten in Oostenrijk, Hongarije en Slovenië wordt later genomen.

Maar wat zijn het nu precies? Limes zijn oude grenzen. Vanaf 19 voor Christus startte de ontwikkeling van de Neder-Germaanse Limes, die voornamelijk als taak hadden het Romeinse Rijk te beschermen tegen de noordelijke Germaanse stammen.

Park Matilo, een reconstructie van een verdedigingsfort

De Romeinse noordgrens volgt grotendeels de loop van de Rijndelta, vanuit Keulen via Nijmegen en Utrecht, om vervolgens in de zee uit te komen bij Katwijk. In Nederland werden zo'n twintig forten gebouwd, die castella werden genoemd. Daartussen werden talloze wachttorens gebouwd.

Langs de voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk zijn veel oude sporen zichtbaar gemaakt door opgravingen of markeringen in het landschap, onder meer in Arnhem, Vechten en Utrecht.