Nu in het Rijksmuseum: 'Vergeet mij niet'

Meer dan 100 renaissanceportretten van Dürer tot Sofonisba.

Nu hoef je je telefoon maar open te vegen om vele selfies te onthullen, maar ooit was een portret alleen weggelegd voor ambitieuze burgers die wat te besteden hadden. Met als achterliggende gedachte toch meestal: 'Zie je mij? En hoe zie je me dan?'

Sofonisba Anguissola, Zelfportret aan de schildersezel, ca. 1556–1557. ŁaŃcut, Muzeum-Zamek w ŁaŃcucie

Machtige keizers, flamboyante aristocraten en welgestelde burgers, steeds meer mensen lieten zich in de 15de en 16de eeuw vereeuwigen. 'Vergeet me niet' gaat over ambities, verlangen en verlies. Over hoe mensen herinnerd willen worden.

Bloei van het portret

De wens om te herinneren en zelf herinnerd te worden is een heel oude en menselijke behoefte. Al vanaf de oudheid maakte men daarom portretten en in het huidige straatbeeld is de eerder genoemde selfie niet meer weg te denken.

Giambattista Moroni, Portret van een jonge vrouw, ca. 1575.

Ergens daar tussenin, rond 1500, begon de eerste echte bloei van het portret in Europa.

Net als nu wilden de geportretteerden toen zichzelf zo gunstig mogelijk laten neerzetten.

Lorenzo Lotto, Marsilio Cassotti en zijn vrouw Faustina, 1523. Museo del Prado, Madrid

Ieder onderdeel van de compositie werd geregisseerd; gezichtsuitdrukking, symboliek, houding, achtergrond en kleding.

De tentoonstelling Vergeet me niet belicht hoe de mensen wilden overkomen aan de hand van thema's als schoonheid, gezag, ambitie, liefde, familie, kennis en geloof. Hoe zou jij herinnerd willen worden?

Internationale topstukken

Niet eerder kwamen in Nederland zoveel Europese renaissanceportretten bijeen. Ruim honderd internationale topstukken van beroemde kunstenaars als Holbein, Dürer, Memling en Titiaan zijn nu te bewonderen.

Eén van de hoogtepunten van de tentoonstelling is Portret van een jonge vrouw (ca. 1470) van Petrus Christus dat voor het eerst in bijna dertig jaar door de Gemäldegalerie in Berlijn aan een museum wordt uitgeleend.

'Vergeet mij niet' is tot 16 januari 2022 te zien in het Rijksmuseum. Voor deze tentoonstelling moet je vooraf tickets en een starttijd regelen.

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in