Kijktip: Het Geheim van de Meester

Experts aan de slag als kunstdetectives.

Welke rol speelde een spijker in het succes van Vermeers Melkmeisje? Hoe ver ga je als team in het nabootsen van de oorspronkelijke materialen, als blijkt dat een schilder menselijke mummieresten in zijn verf verwerkte? En hoe breng je het reconstrueren van een werk met meer dan 1000(!) verschillende geschilderde mensen tot een goed einde?

Geen zee te hoog, dat lijkt het credo van het vernieuwde team van het AVROTROS-programma Het geheim van de Meester. Kunstenaar Lisa Wiersma en wetenschapshistoricus Thijs Hagendijk versterken het team van oudgedienden Joris Dik, materiaaldeskundige, en restaurator Michel van de Laar in hun zoektocht naar het geheim achter Nederlands grootste meesterwerken. 

In dit internationaal onderscheiden televisieprogramma reconstrueert het vierkoppige team van experts de werken van Nederlands grootste kunstenaars. Hierbij zetten zij alles op alles om precies te doen wat de meester deed. Door zijn of haar techniek, stijl, belevingswereld en de tijdsgeest te doorgronden, komt het werk tot leven. 

Reconstructies van klassiekers

In dit vierde seizoen reconstrueert het team de volgende acht werken: Het Melkmeisje van Johannes Vermeer, Vaas met bloemen van Rachel Ruysch, Amo te, ama me van Lourens Alma-Tadema, Trompe-l’oeil stilleven van Samuel van Hoogstraten, De toren van Babel van Pieter Bruegel I (de oude), De Piskijker van Jan Steen, Le couple à la maison van Corneille en Vrouw in profiel, voor zonnebloemen van Van Gogh van Isaac Israels. 



1033 figuren en levensechte texturen 

Lisa Wiersma neemt dit seizoen het penseel ter hand. Het nieuwe team wil laten zien dat het nergens voor terugdeinst en laat een langgekoesterde wens in vervulling gaan...

... het maken van een reconstructie van het beroemde werk Toren van Babel van Pieter Bruegel I. Op dit werk staan maar liefst 1033 figuurtjes op 9 dubbele verdiepingen en het boezemt het team daarom behoorlijk wat angst in. Gaat het ze lukken om deze klus te klaren? 

Het is niet de enige uitdaging voor Lisa dit seizoen. Ze moet aan de slag met zeer moeilijke texturen en structuren, zoals levensechte bloemen in het werk van Rachel Ruys - tegenwoordig razend populair als behang of poster - en niet van echt te onderscheiden marmer in Amo te, ama me van Lourens Alma-Tadema.

Maar ook het werk Trompe-l’oeil stilleven van Samuel van Hoogstraten - met daarop objecten als parels, camee, een gouden ketting, een passer, marmerpapier, een leren zakboekje en een glimmende gouden munt - zorgt ervoor dat Lisa voor hete vuren komt te staan. Hoe kregen de meesters van weleer dit allemaal zo levensecht op het doek? Wat was hun geheim? 

Menselijke mummieresten 

Het team werkt met de modernste technieken om de oorsprong en samenstelling van materialen en pigmenten uit vorige eeuwen te achterhalen en te reconstrueren. Ze gaan aan de slag met een 17e eeuws recept om bloemen te prepareren, gebruiken tandtechnisch rubber om een vergulde munt te maken en weten met de nodige portie bravoure en vindingrijkheid het net geschilderde werk waar nodig te verouderen.

Het team gebruikt XRF-scans en infraroodtechniek om het originele kleurenpalet bloot te leggen en te ontdekken of het schilderij in de loop der tijd door de kunstenaar is veranderd. Ook onderzoeken ze het levensverhaal van de kunstenaar in kwestie en de tijdsgeest van weleer. Op die manier geven ze duiding aan de gemaakte keuzes van de kunstenaar en weten ze verborgen symboliek en boodschappen in de werken te ontrafelen. 

Lisa wil absoluut geen menselijke mummieresten in haar verf

De meeste discussie ontstaat als Thijs en Michel ontdekken dat Tadema mummiebruin heeft gebruikt. Thijs wil waarheidsgetrouw blijven aan het werk, maar Lisa wil absoluut geen menselijke mummieresten in haar verf. Uiteindelijk weet Thijs Lisa van een prachtige mummiebruine kleur te voorzien, maar hoe heeft hij dat gedaan? 



Schilderwedstrijd 

Ook dit seizoen kan iedereen zich weer laten inspireren door een van de kunstwerken uit Het geheim van de Meester. Maak een schilderij gebaseerd op een van de werken uit dit of een van de afgelopen seizoenen. Wie weet komt jouw werk bij de Het geheim van de Meester-overzichtstentoonstelling te hangen in het Grachtenmuseum in Amsterdam.

Hier hangen tot en met de zomer van 2021 alle werken die tot nu toe in het programma gereconstrueerd zijn. De winnaar krijgt ook een publicatie in het  AVROTROS-kunstmagazine MUZE. Insturen kan op Het Geheim van de Meester, de wedstrijd sluit op 19 maart 2021.

Het geheim van de Meester is 8 weken lang te zien vanaf dinsdag 26 januari om 20.25 uur bij AVROTROS op NPO 2

Elke week het laatste nieuws ontvangen in je mailbox? Het beste van Nouveau.nl, Máxima en cultuur voor leuke vrouwen met stijl. Schrijf je in